Bir müddettir görece daha stabil bir seyir izleyen araba fiyatlarında kur artırımları yolda. Markalar döviz kurundaki yükselişi fiyatlara yansıtmak için mayıs ayının birinci haftasını bekliyor. istikbal hafta araba fiyatlarında ortalama yüzde 3 fiyat artışı beklenirken, asıl artırımların seçim sonrasında olacağı öngörülüyor. İkinci elde ise fiyatlar artmaya başladı.
Otomotiv, döviz kurundaki değişimden en Çok etkilenen kesimlerden biri. Bilhassa Türkiye otomotiv satışlarında Değerli hissesi olan ithal arabalar, kur artışında süratli etkileniyor. Araba fiyatları yüklü olarak Euro kuruna bağlı. Geçen Yıl kurdaki hareketlilik nedeniyle neredeyse bir ayda üç Defa artırım gören arabalar, bu Yıl ise kurun baskılanması nedeniyle daha stabil bir seyir izliyordu. Fakat artırım rallisinin yine başlayacağına dair sinyaller gelmeye başladı. Global iktisattaki gelişmeler, Türkiye’deki seçim meçhullüğü ve enfl asyonla çaba kapsamında hükümetin aldığı önlemler, döviz kurunda yükselişe neden oldu. nihayet 1 ayda Euro kuru yüzde 4,05 artarak 21,53’e çıkarken, dolar kuru ise birebir periyotta yüzde 1,96 artarak 19,40’a yükseldi.
“Seçim öncesi temkinli zam”
Konuştuğumuz marka temsilcileri, kur artışını mayıs ayında fiyatlara yansıtmaya başlayacaklarını açıkladı. Derhal derhal her marka kur artışı için mayıs başına tarih veriyor. Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Konseyi Lideri Alp Gülan da fiyat artışları için istikbal haftaya işaret işaret etti.
Gülan, “Markalar şimdi kur artışını fiyatlara yansıtmadı. Lakin bir yandan kur artarken bir yandan piyasada Nakit bulmanın maliyeti de arttı. Fiyatlara yansıyacaktır. Markaların yüzde 2 ila yüzde 3 ortasında artırım yapacağını öngörüyoruz. Olağan dışı bir baskı olmadıkça markaların kur artışını fiyatlara yansıtmak için mayısı bekleyeceğini kestirim ediyoruz. Seçim öncesi temkinli artırım yapacaklarını ve araba fiyatlarının haftaya yaklaşık 3 ortasında artacağını öngörüyoruz. Aslında markalarda Çok stok da yok” diye konuştu.
Zam sonrası ÖTV dilimi değişen arabalarda fiyat artışı daha yüksek oranlarda olacak. Skywell Türkiye CEO’su Mahmut Ulubaş ise “Henüz kur artışını fiyatlarımıza yansıtmadık. Bu ayki teslimatlarımız tamamlandıktan sonra yansıtmış olacağız” dedi.
Otomotiv tahlil şirketi Cardata’nın datalarına nazaran sıfır araba fiyatları Mart 2022-Mart 2023 ortasında ortalama yüzde 70 arttı. Artırımlar sonrası vergi dilimi değişen birtakım modellerde ise bu Oran yüzde 100’ü aşıyor.
İkinci elde fiyat artışı başladı
Özellikle seçim sonrası kurdaki artışa Enlem araba fiyatlarının artacağı istikametindeki beklenti, arabanın yatırım aracı olarak cazibesini artırmıştı. Krediye erişimde yaşanan zorluklara Karşın yatırım gayeli alımların hızlanması satışlarda bütün vakitlerin birinci çeyrek rekorunu getirmişti. ODMD bilgilerine nazaran, Türkiye araba ve hafif ticari araç satışları 2023 yılı Ocak-Mart’ta geçen yılın birebir periyoduna nazaran, yüzde 55,2 artarak 235 bin 971 adet olarak gerçekleşmişti. Rekora Karşın arz talebin gerisinde kalınca talebin Değerli bir kısmı ikinci el araçlara yöneldi. Alım gücünün düşmesi, bayram ve yaz aylarının yaklaşması da ikinci el piyasasında satışları artıran öteki nedenler ortasında. Artan talep fiyatları da üst çekti.
Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “Kur, nema ve enfl asyon üçgeninde tüketiciler yatırım aracı olarak arabası tercih etmeye devam ederken, seçim belirsizliğinin tesiriyle fiyatlarda üst hakikat bir seyir var. Birinci 3 ayda artış yüzde 15 düzeyinde. Çünkü tüketici seçim sonrasında kurun yüzde 15 artacağını düşünüyor ve ÖTV vaatleri de etkisiz kalıyor. Enfl asyon, kur ve nema üçgeninin seyri fiyatları da etkileyecek” diye konuştu.
Son açıklanan datalara nazaran, ikinci el araba satışları ocak-şubat devrinde yüzde 64 artışla 1.4 milyon adete ulaşmıştı. Mart ve nisan aylarının da epey hareketli geçtiğini belirten Otoshops genel Müdürü Melih Memnun, “Bu hareketliliğin yaz dönemi başına kadar devam etmesini bekliyoruz. Seçim sonrasını net olarak yorumlayamayan bir kesim, talebini öne çekerek araç alımlarını hızlandırdı. Yılın kalan yarısında ise kurun durumu, buna bağlı sıfır araç fiyatları ile kredi oranları ve kredi bulunurluğu Değerli parametreler. EYT nedeni ile ek gelir sahibi olan kesitin de var araçlarını değiştirme ya da araç alma eğilimde olduğunu belirtebiliriz. Yatırım hedefli alımlar da sürüyor” dedi.
“Tedarik sorunu sürecek”
Bu Yıl sonuna kadar sıfır araç tedariğinde yüksek oranda bir değişim beklemediklerini kelamlarına ekleyen Keyifli, şöyle devam etti: “Birçok faktöre bağlı olarak değişen araç tedarik sorunu hakkında Kesin bir iddiada bulunmak güç olsa da sorunun kısa vadede çözülmesi Muhtemel gözükmüyor. Pandemi periyodunda araç üretimini etkileyen sıkıntıların ortaya çıkmasıyla başlayan bu süreçte hammadde yetersizliği, kesim tedariki ve lojistik sıkıntıları devam etmektedir. Bunun yanı Dizi araba teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla Birlikte çip gereksinimi artmaya devam ediyor. Standart bir araca nazaran 10 kata kadar daha Çok çip muhtaçlığı olan elektrikli araçlar sebebiyle tedarik probleminin bir müddet daha devam edeceği öngörülüyor.”
Küresel piyasada fiyatlar düşüyor
Türkiye’de araba fiyatları artmaya devam ederken, Avrupa, Çin ve ABD üzere pazarlarda fiyatlar düşüyor. Fiyatlardaki düşüşte talepteki azalmasının yanı Dizi Çin’in rekabetçi fiyatlarla pazara sunduğu elektrikli araç atağı tesirli. Milletlerarası otomotiv uzmanları geçen Yıl rekor karlılıklara imza atan markaların bu Yıl indirim savaşına gireceğini buna Enlem de kar marjlarının düşeceğini öngörüyor. Data tahlil şirketi Quantco’nun otomotiv uzmanı Arndt Ellinghorst, rekor çıkarların sürdürülemez olduğunu belirtirken, birçok ülkede siparişlerin aylardır düştüğüne dikkat çekiliyor. Birebir vakitte, azaltılmış donanım varyantlarına sahip araç yelpazasi ve buna Enlem indirimler artıyor. İsviçre’nin en Aka bankası UBS’deki analistler bu nedenle VW, Renault, Ford, BMW, Stellantis ve GM üzere borsaya kayıtlı araç üreticilerinin Üleş başına karlarının bu Yıl bir evvelki yıla nazaran ortalama yüzde 40 düşeceğini hesaplıyor.
Tüketici, kredi seçeneğini kullanamıyor
Otomotivciler, uzun müddettir bölümün en Aka zahmetlerinden biri olan tüketicinin krediye erişiminde yaşanan zorlukların daha da arttığını lisana getirdi. Otoshops genel Müdürü Melih Memnun, “Kullanılabilen kredi meblağı, ödeme vadesinin düşürülmesi ve nema oranlarının artması üzere sebeplerle tüketici kredi seçeneğini kullanamıyor. Bu durum sıfır ve ikinci el araç dalının hareketliliğini Olumsuz etkiliyor” dedi. Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş ise bahisle ilgili “Kredi imkanları esnetildiği ve genişletildiği takdirde ikinci el araç satışları bu Yıl 8 milyona kadar çıkar” dedi.
Fırsatçı bayilerde yeni trend ‘takas’ şartı
Otomotiv piyasasındaki yüksek talep karşısında arzın yetersiz kalması, “fırsatçı” bayilerin iştahını kabartmaya devam ediyor. Aksesuar mazeretiyle sıfır araçları liste fiyatlarının üzerinde satan, araçları stokta tutan ya da elden Nakit Meydan bu bayilerde yeni trend takas kurallı satış. Aracını takasa vermeyene sıfır araç satışı da yapmayan bu bayilerin, tüketicinin ikinci el aracını kıymetinin altında alarak buradan da kar etmeye çalıştığı öne sürülüyor.
Aysel YÜCEL / Ekonomim
Yorum Yok