İçişleri Bakanlığından:
ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLERİNİN ÇALIŞMA TARZ VE ESASLARI
İLE KIYAFETLERİNE DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin emeli; çarşı ve mahalle bekçilerinin çalışma adapları, kıyafet ve teçhizat ile misyonları sırasında uymak zorunda oldukları yöntem ve temelleri düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; 11/6/2020 tarihli ve 7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanununun 12 nci ve 14 üncü unsurlarına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: İçişleri Bakanını,
b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
c) genel Kumandan: Jandarma genel Kumandanını,
ç) genel Komutanlık: Jandarma genel Komutanlığını,
d) genel Müdür: güvenlik genel Müdürünü,
e) genel Müdürlük: güvenlik genel Müdürlüğünü,
ifade eder.
İstihdam
MADDE 4- (1) 7245 sayılı kanun uyarınca genel kolluk kuvvetlerine Yardımcı olmak üzere, güvenlik ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edilir.
(2) Polis memuru ve üstü rütbelerde bulunan işçi, genel Müdürlük bünyesinde istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin rütbece üstü, takım ve kurum tarafından bağlı oldukları ve amir olarak yetkilendirilmiş olan diğer işçi ise amiridir.
(3) Subay, astsubay ve uzman jandarma çavuşlar genel Komutanlık bünyesinde istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin rütbece üstü, takım ve kurum istikametinden bağlı oldukları ve amir olarak yetkilendirilmiş olan öteki işçi ise amiridir. Jandarma uzman erbaşlar, kontratlı erbaş ve erler, erbaş ve erler, jandarma hizmetleri sınıfı dışındaki memurlar ile çarşı ve mahalle bekçileri ortasında astlık ve üstlük münasebeti yoktur.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev Bölgeleri, Çalışma Saatleri ve misyon Bölgesini Terk Etme Yasağı
Görev bölgeleri
MADDE 5- (1) Çarşı ve mahalle bekçilerinin misyon bölgeleri, istihdam edildikleri teşkilatın yetkili amirleri tarafından, güvenlik ve asayiş istikametinden Ehemmiyet arz eden yerler göz önünde bulundurularak belirlenir.
(2) Belirlenen misyon bölgeleri istihdam edildikleri teşkilata nazaran günlük vazife evrakında yahut hizmet kağıdında belirtilir.
Çalışma saatleri
MADDE 6- (1) Çarşı ve mahalle bekçilerinin haftalık çalışma müddeti kırk saattir.
(2) Günlük çalışma saatleri, vazife bölgesindeki güneşin batış ve doğuş saatleri temel alınarak bu aralıktaki Vakit dilimi içerisinde belirlenir.
(3) Çarşı ve mahalle bekçileri güvenlik ve asayişin gerektirdiği haller ile Emniyet yahut halk sistemi ile misyonu etkileyen mecburilik halleri haricinde birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen çalışma müddeti ve saatleri dışında çalıştırılamaz.
(4) İşçi yetersizliği, misyon yoğunluğu ve gibisi durumlarda güvenlik ve asayişin gerektirdiği hallerin ortaya çıkması halinde haftada bir gün istirahat verilmek kaydıyla Vilayet güvenlik müdürü yahut Vilayet jandarma kumandanının teklifi ve valinin onayı ile haftalık kırk saatlik çalışma müddeti artırılabilir.
(5) Harikulâde hal, terör, toplumsal olaylar, doğal afet, salgın hastalık, mevsim şartları ve gibisi durumlarda Emniyet yahut halk sistemi ile misyonu etkileyen mecburilik hallerinin ortaya çıkması halinde genel Müdür yahut genel Komutanın teklifi ve Bakan onayı ile çalışma müddetleri ve saatleri değiştirilebilir.
Görev bölgesini terk etme yasağı
MADDE 7- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri misyonla ilgili bir mecburilik olmadıkça vazifeli oldukları bölgeleri terk edemezler. Bu Cin mecburî durumlarda vazife bölgelerini terk etmek durumunda kalanlar gecikmeksizin sıralı amirlerine bilgi vermek zorundadırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kıyafet ve Teçhizat, Silahla Girilemeyecek Yerler ve Silah Taşınmayacak Durumlar,
Göreve Amade Olma, Devriye Yolları, Yardım İsteme
Kıyafet ve teçhizat
MADDE 8- (1) Çarşı ve mahalle bekçilerinin misyonda iken üzerinde bulunması gereken teçhizat şunlardır:
a) Teçhizat kemeri; bel kemerinin üzerine haricen takılan ve üzerinde silah, kelepçe, gaz spreyi üzere teçhizatın taşınmasına İmkan sağlayan, kaliteli materyalden üretilen kemerdir.
b) Tabanca kılıfı; tabanca gövdesi dışarıdan görülmeyecek formda yapılmış kılıftır.
c) Zati demirbaş tabanca ve yedek şarjörü; 17/3/1989 tarihli ve 20111 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan güvenlik Hizmetleri Sınıfı Çalışanına Vazifelerinde Kullanılmak Üzere Bedeli Mukabili Zati Demirbaş Tabanca Satışına Dair Yönetmelik ile 3/9/2020 tarihli ve 31233 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Jandarma genel Komutanlığı ve Kıyı Emniyet Komutanlığı Çalışanına Vazifelerinde Kullanılmak Üzere Bedeli Mukabili Zati Demirbaş Tabanca Satışına Dair Yönetmelik kararları gereği verilen tabanca ve yedek şarjörüdür.
ç) Kelepçe; milletlerarası standartlara nazaran üretilen, güç kullanmanın gereklerine Müsait yapıda ve dayanıklılıkta imal edilen, şahısları kontrol altına alma aracıdır.
d) Gaz spreyi; kıyafet üzerinde taşınması için Müsait büyüklükte üretilen, ferdi kullanım emelli, kullanımı pratik nitelikte, ülkemizin taraf olduğu memleketler arası düzenlemelere Müsait özellikte imal edilen savunma ve güç kullanma aracıdır.
e) Cop yahut teleskopik cop; cop, güvenlik ve asayiş hizmetlerinde kullanılan ve genel Müdürlük ile genel Komutanlık tarafından özellikleri belirlenen savunma ve güç kullanma aracıdır. Teleskopik cop ise güvenlik ve asayiş hizmetlerinde kullanılan ve genel Müdürlük ile genel Komutanlık tarafından özellikleri belirlenen, açılıp kapanabilir nitelikte olan, metal ve gibisi Misli gereçten yapılan savunma ve güç kullanma aracıdır.
f) çok kullanımlı çakı; tornavida, pense, bıçak üzere özellikleri bünyesinde barındıran araçtır.
g) El feneri; kıyafet üzerinde taşınması için Müsait büyüklükte imal edilen aydınlatma aracıdır.
ğ) Düdük; ses bildirim yahut İkaz emeliyle kullanılan araçtır.
(2) Günün kural ve gereksinimlerine nazaran birinci fıkrada belirtilen teçhizat, genel Müdürlükte Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının Müsait görüşü alınarak genel Müdür, genel Komutanlıkta Lojistik Başkanlığının Müsait görüşü alınarak genel Komutanın onayı ile artırılabilir. Lakin; acil yahut Mecbur durumlarda yahut ifa edilecek vazifenin niteliğine nazaran gerektiğinde, öngörülen Müsait görüş ve onay süreci aranmaksızın ilgili işçiye ek teçhizat yetkili amirince verilebilir.
(3) Çarşı ve mahalle bekçilerine birinci fıkrada belirtilen teçhizatının yanı sıra, vazifede sürat ve kolaylığı sağlamak, daha etkili ve verimli kılmak ve kolay haberleşme için telsiz ve gereği halinde öbür ateşli silah ve teçhizat verilebilir. Bu silah ve teçhizatlar misyon bitiminde Geri alınır.
(4) Çarşı ve mahalle bekçilerine zati demirbaş tabanca verilinceye kadar zimmet karşılığı envanterdeki tabancalardan verilir.
(5) Çarşı ve mahalle bekçilerinin misyonda iken bu husus kapsamında kendisine verilen teçhizatı taşımaları mecburidir. misyon dışında zati demirbaş tabanca dış öbür teçhizat taşınmayabilir.
(6) Çarşı ve mahalle bekçileri, 15/8/2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan güvenlik Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde belirlenmiş kıyafetler ile misyon yaparlar. Arma, kokart ve üniformada kullanılacak semboller ile gibisi diğer konular istihdam edildikleri teşkilatın ilgili mevzuatına nazaran belirlenir.
Kıyafet ve teçhizatın kullanımı, koruması ve bakımı
MADDE 9- (1) Her çarşı ve mahalle bekçisi, kendisine tahsis edilen ferdî kıyafet ve teçhizatı gerektiğinde kullanılmak üzere buyruğuna verilen öbür kıyafet ve teçhizatı, hizmet gereklerine Müsait olarak kullanmaktan ve koruma etmekten sorumludur.
(2) Çarşı ve mahalle bekçisi misyona çıkmadan Evvel kıyafet ve teçhizatını denetimden geçirerek kullanıma Amade hale getirir.
(3) Çarşı ve mahalle bekçilerine atış kabiliyeti kazandırmak, bu kabiliyetlerini geliştirmek ve devam ettirmek üzere yapılacak atış eğitimleri teşkilatların ilgili mevzuat kararlarına nazaran gerçekleştirilir. Her çeşit atış sonunda temizlenen tabancaların Gerekli bakımları da nizamlı olarak yapılır.
(4) Amirleri yahut amirlerinin görevlendirecekleri memurlar tarafından her hafta tabanca denetimi yapılır.
(5) Hizmet gerekleri açısından mecburilik bulunmadıkça, eldeki var standartlara Müsait olmayan kıyafet ve teçhizatın yenisiyle değiştirilinceye yahut özelliğini yitirinceye kadar kullanılmasına devam edilir.
Silahla girilemeyecek yerler ve silah taşınmayacak durumlar
MADDE 10- (1) Çarşı ve mahalle bekçisi tehlike bakımından;
a) Cezaevleri ve tutukevleri ile her türlü ıslah ve infaz kurumları yahut bunların eklentilerine, nezarethanelere, akıl hastanelerine, hastanelerin psikiyatri kısımlarına silahla giremez, lakin silah ve şarjörünü teslim ederek girebilir.
b) Barut, bomba, dinamit, gaz, akaryakıt üzere yanıcı yahut patlayıcı unsurların yapıldığı yahut koruma edildiği yerlere silahını yanına alıp şarjörünü teslim ederek girebilir.
(2) Çarşı ve mahalle bekçisi nüfuza tesir etmemek bakımından;
a) Hangi sıfatla olursa olsun mahkemelere, duruşmalara ve disiplin heyetlerine,
b) Türkiye Aka millet Meclisi anne binaları ile Meclis Başkanlığınca belirlenen yerlere, şarjörünü yanına alıp silahını teslim ederek girebilir.
(3) Birinci fıkranın (a) bendi ile ikinci fıkrada belirtilen yerlerde yalnız bu yerlerin güvenliği için vazifeli bulunan çarşı ve mahalle bekçileri silah taşıyabilirler.
(4) Çarşı ve mahalle bekçileri sanık sıfatıyla mahkemelere üniformayla giremezler.
(5) Çarşı ve mahalle bekçileri; öğrencilerin toplu olarak oturdukları yurtlarda, eğitim ve öğretim kurumlarında, siyasi partilerin Aleni hava ve kapalı yer toplantılarında, müsaadeli yahut müsaadesiz yapılan toplantı ve şov yürüyüşlerinde, sendikalarda, derneklerde yahut bunlara Yönetim ve Bina olarak direkt doğruya ilişkili olan yerlerde yahut bunların toplantı ve kongrelerinde, her türlü spor müsabaka yahut yarışlarının yapıldığı yerlerde, kanuna Müsait yahut kanuna ters olarak grev ve lokavt yapılmakta olan Amel yerlerinde silah taşıyamazlar. Lakin bu yerlerin güvenliği için misyonlu bulunan çarşı ve mahalle bekçileri buralarda silah taşıyabilirler.
(6) Çarşı ve mahalle bekçilerinden; misyondan uzaklaştırılan, gözaltına alınan ve fiyatsız müsaadeye ayrılanlar silah taşıyamazlar.
(7) Altıncı fıkrada belirtilen durumdaki çarşı ve mahalle bekçileri tabancalarını ve mermilerini takımlarında ilgili ünite amirine, çalıştığı takım dışında ise tabanca almaya yetkili ünite amirine teslim etmeleri ve bu amirlerinin de teslim almaları mecburidir. Lakin misyondan uzaklaştırılan çalışandan, can güvenliklerinin tehlikeye düşebileceği konusunda Aleni yahut zımni emareler bulunanların gerek görülmesi halinde, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 138 inci unsurunda belirtilen vazifeden uzaklaştırmaya yetkili amirlerinin Müsait görüşü üzerine silahı Geri alınmayabilir yahut alınmış ise iade edilebilir.Teslim etme ve alma süreci üç nüsha olarak düzenlenecek tutanakla saptanır. Bu tutanağın bir nüshası ilgili çarşı ve mahalle bekçisine verilir. öteki nüshaları da tabanca ile ilgili süreçlerle Birlikte Gerekli ünitelere gönderilir.
(8) Müsaade yahut istirahat üzere misyondan ayrılmayı gerektiren diğer hallerde, taşımakta oldukları resmi tabancalar çarşı ve mahalle bekçilerinin üzerinde bırakılır.
(9) Kendisine yahut etrafına ziyan Eda riski taşıdığı kanaati oluşan, bu tarafta tehdit yahut aksiyonlarda bulunan, etrafındakiler için tehlike arz eden yahut tehlikeli, riskli olarak bedellendirilen her durumda ve geç müdahale etmenin sakıncalı olacağı ruh sıhhati ve hastalıkları ile ilgili durumlarda işçinin zati demirbaş tabancası ve üzerine kayıtlı diğer silahlarının ünite amirince yahut olaya müdahale eden kolluk kuvvetlerince süreksiz olarak alınıp koruma edilme süreci ile bu durumda olan çarşı ve mahalle bekçilerinin; ruh sıhhati ve hastalıkları ile ilgili olan tedavi ve takip süreçleri, silahlarının iadesinin nasıl yapılacağı üzere konularda 3/1/2018 tarihli ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan güvenlik Teşkilatı sıhhat Koşulları Yönetmeliği kararları çerçevesinde süreç yapılır.
Göreve Amade olma
MADDE 11- (1) genel Müdürlükte misyonlu çarşı ve mahalle bekçileri, vazifeye başlama saatinde kıyafet ve teçhizatı tam olarak, bağlı oldukları ünitede Amade bulunurlar. genel Komutanlıkta vazifeli çarşı ve mahalle bekçileri kendilerine bildiri edilen saatte kıyafet ve teçhizatı tam olarak bağlı oldukları ünitede yahut vazife yerinde Amade bulunurlar.
(2) Misyona çıkmadan Evvel istihdam edildikleri teşkilatın sıralı amirlerince kılık, kıyafet ve teçhizat istikametinden vazifeye Amade olup olmadıkları Denetim edilir. Kendilerine vazifeleriyle ilgili günlük buyruklar verildikten sonra genel Müdürlükte misyonlu çarşı ve mahalle bekçilerinin yanlarında bulunan Denetim defterine “göreve çıktığı görüldü” kaydı işlenir. genel Komutanlıkta vazifeli çarşı ve mahalle bekçilerine ise vazife esnasında yanlarında bulundurmaları gereken, muhteviyatında Devriye genel ve özel Talimatlarının bulunduğu hizmet kağıtları verilir.
(3) Çarşı ve mahalle bekçileri Denetim defterlerini/hizmet kağıtlarını vazifeleri mühletince ebediyen yanlarında bulundurmaya ve yetkili amirlerin istemeleri halinde vermeye mecburdurlar. Yetkili amirlerce yapılan denetlemeler bu Denetim defterine/hizmet kağıtlarına işlenir.
(4) Vazifeleri sona erdikten sonra bağlı oldukları üniteye gelen genel Müdürlükte vazifeli çarşı ve mahalle bekçileri, vazifedeyken gördüklerini ve öğrendiklerini sıralı amirlerine aktarmalarının akabinde Denetim defterlerine “görevden döndüğü görüldü” kaydı işlenerek kendilerine verilir. genel Komutanlıkta vazifeli çarşı ve mahalle bekçileri ise bağlı oldukları üniteye gelerek vazifedeyken gördüklerini ve öğrendiklerini sıralı amirlerine mesai saatleri dışında ise nöbetçi astsubaya aktarmalarının akabinde, vazife esnasında ve sonrasında ilgili kısımlarını doldurdukları hizmet kağıtlarını amirlerine teslim eder.
Devriye usulü
MADDE 12- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri görevlendirildikleri bölgede devriye hizmetini yürütmeye mecburdurlar. Sıralı amirlerinin müsaadesi olmadıkça rastgele bir Sebep ve mazeret ile devriye hizmetine Ara verilemez.
(2) misyon müddetince bağlı bulundukları ünite ile ne halde temas ve irtibat kuracakları yetkili amir tarafından tespit edilir.
(3) Devriyeler en az iki bireyden oluşur. Kıdemli olan devriyenin amiridir, sağda yürür.
(4) Tabancalar kılıflarında bulunur. Yalnız tehlikeli anlarda ele alınır.
(5) vazife esnasında yürüyüş ağır adımlarla yapılır, dönemeçlerde köşe başlarında durularak etraf gözetilip incelenir. Yürüyüşlerde Birden dönüşler yapılarak gözetlenip gözetlenmediği yahut izlenip izlenmediği Denetim edilir. Vakit vakit cürüm işlenmesini tedbire amacıyla Biricik düdük çalınır.
(6) Bölge sonlarında karşılaşan çarşı ve mahalle bekçileri birbirlerine olaylara ilişkin bilgileri aktarırlar ve gecikmeksizin devriye misyonuna devam ederler.
(7) Çarşı ve mahalle bekçileri, görevlendirildikleri bölgelerdeki mahalle, cadde ve sokakları, meydan, park, bahçe, mesire yeri üzere yerler ile sıhhat hizmeti veren yerleri, Kıymetli yapı ve tesisleri, halk Kurum ve kuruluşları, umuma Aleni istirahat ve cümbüş yerlerini ve güvenlik ve asayiş bakımından Değerli olan öbür yerleri öğrenmeye mecburdurlar.
(8) Çarşı ve mahalle bekçileri, yapılacak denetimin akabinde, misyonun icra edileceği bölgenin arası göz önüne alınarak gerektiğinde görevlendirildikleri bölgelere bırakılabilir ve vazife sona erdiğinde Geri alınabilir.
Yardım isteme
MADDE 13- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri, yardım istemek zorunda kaldıkları yahut ilgili Kuruluş ve kuruluşların müdahale etmesini gerektiren olaylarda en seri araçlarla bağlı bulundukları üniteye ve Muhtemel olduğu takdirde müdahalede bulunacak Kuruluş ve kuruluşlara haber verirler. Bu haber Eda telefon, telsiz, düdük ve öteki araçlarla yapılabilir.
(2) Düdük işaretleri şunlardır:
a) Biricik düdük yoklama içindir. İşiten çarşı ve mahalle bekçisi yerini muhakkak etmek için Biricik düdük Aşırmak suretiyle karşılık verir.
b) Birbirlerini izleyen iki düdük çağırma işaretidir. İşiten çarşı ve mahalle bekçisi tıpkı formda karşılık vermekle birlikte derhal çağrılan yere masraf.
c) Birbiri gerisinden ve Daimi bir biçimde çalınan düdük sesleri yardım isteğine işarettir. İşiten çarşı ve mahalle bekçileri derhal yardıma koşar ve yardım isteğini işittiğini ve intikal ettiğini belirtmek üzere kesik ve kısa aralıklı üç düdük sesiyle karşılık verirler.
(3) Yardım isteğini haber Meydan öteki çarşı ve mahalle bekçileri yardıma gitmeye mecburdurlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Görev ve Yetkiler
Halka yardım görevi
MADDE 14- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri, misyonlu oldukları mülki sonlar içerisinde misyon yeri ve saatine bakılmaksızın halkın istirahat, sıhhat ve selametini sağlamak bakımından;
a) Yolda hastalanan, kazaya uğrayan, düşüp kalan ve genel durumu prestijiyle yardıma muhtaç olanlara yardım etme vazifesi kapsamında; kişinin yardıma gereksinim duyduğu bahis ile ilgili olan halk Kuruluş ve kuruluşları ile irtibat kurarak yardım edilmesini sağlar ve irtibat bilgilerine ulaşılabilmesi halinde yakınlarını durumdan haberdar eder.
b) Yardıma gereksinim duyduğu bedellendirilen, şiddet mağduru yahut şiddete ya da istismara uğrama riski taşıyan bayan ve çocukları en yakın kolluk ünitesine teslim eder. Kimsesizleri, engellileri ve acizler ile hata sayılmayacak ve Lakin kendini yönetim edemeyecek derecede sarhoş olanları bir tehlikeye uğramalarına yahut rastgele bir hata işlemelerine pürüz olmak üzere yakınlarına haber verir, yakınlarına ulaşamadığı takdirde en yakın kolluk ünitesine teslim eder.
c) vazife bölgeleri dahilindeki mahalle, cadde ve sokakları, meydan, park, bahçe, mesire yeri üzere yerler ile sıhhat hizmeti veren Kuruluş ve kuruluşların adreslerini öğrenir ve gerektiğinde bu bilgileriyle bir semt, yer, yol yahut sokak sormak için başvuranlara Gerekli bilgiyi verir.
ç) Doğum, mevt, hastalık, kaza, yangın yahut afet üzere Kıymetli ve Çabuk haller sebebiyle yapılacak yardım isteklerinden gücü dahilinde olanları öncelikle yerine getirir.
d) Aka tehlike arz eden yangın ve su baskını üzere afetlerde mahalle sakinlerini derhal uyarır ve durumu bağlı bulunduğu genel kolluk üniteleri ile ilgili Kurum ve kuruluşlara bildirir. Misyonlu gruplar bölgeye intikal edene kadar da gereken esirgeyici önlemleri alır.
e) cemiyet sıhhatini ve güvenliğini tehdit eden bir hayvana rastlanıldığında verebileceği ziyanları engellemek için şahısları alandan uzaklaştırır ve ilgili genel kolluk ünitesini ve belediyeyi durumdan haberdar eder.
Önleyici, kollayıcı misyon ve yetkiler
MADDE 15- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri;
a) misyon saatleri içinde ve görevlendirildikleri bölgede 12 nci unsurda belirtilen metoda Müsait olarak devriye hizmeti yürütür.
b) vazife bölgeleri içinde bulunan konut, işyeri ve araçlar üzere malların korunmasında sahipleri tarafından eksik alınan önlemleri tamamlattırmak maksadı ile mal sahibinin tespiti için Gerekli araştırmayı yapar ve tespit edebildiği irtibat bilgilerinden mal sahibine ulaşarak Gerekli bilgilendirmeyi yapar.
c) vazife saatleri içerisinde vakıf oldukları kuşkulu durum yahut şahısları bağlı bulundukları genel kolluk ünitelerine bildirir.
ç) halk tertibini bozacak mahiyetteki şov, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi maksadıyla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici önlemleri alır.
d) vazife bölgeleri içinde uyuşturucu husus imal edildiğinden, satıldığından yahut kullanıldığından, kumar oynandığından ya da fuhuş yapıldığından Kuşku edilen yerleri bağlı bulundukları genel kolluk ünitelerine bildirir.
e) Bireylerin can, mal ve ırzına yönelik atak ve tehditleri önlemek için genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar Gerekli önlemleri alma misyonu kapsamında;
1) Cürüm işlemeye yarayacak ve kabahat işlemeyi kolaylaştıracak aletlerin açıkta bırakılmaması ve açıkta bulunması zorunlu olan eşyanın kaybolmaması için Gerekli ikazlarda bulunarak şahısların can, mal ve ırzına yönelik hamle ve tehditleri engellemek gayeli Önlem alır.
2) Bireylerin can, mal ve ırzına yönelik bir suçüstü hali Laf konusu olduğu takdirde derhal müdahale eder, kabahat şüphelilerini 17 nci unsurun birinci fıkrası yeterince yakalar ve genel kolluk kuvvetlerini durumdan haberdar eder.
3) Can, mal ve ırza yönelik bir hamle yahut tehdide uğrandığı argümanıyla yardım istendiği takdirde ise genel kolluk kuvvetlerini durumdan haberdar ederek genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar şahsa refakat eder, yardıma gereksinimi olan mevzularda yardımda bulunur.
f) Mahalle sakinlerini etkileyen elektrik, su, doğalgaz, kanalizasyon üzere arızalarda;
1) Arızayı bağlı bulunduğu genel kolluk üniteleri ile ilgili Kuruluş ve kuruluşlara bildirir.
2) bozukluk sebebiyle tehlike oluşturabilecek alanların güvenliğini sağlar, şahısların bu alana girmesini önleyici önlemleri alır.
3) Tehlikenin büyümemesi bakımından bozukluk yaratan elektrik, su, doğalgaz, kanalizasyon ve benzerlerinin kullanılmaması konusunda halkı uyarır.
g) Halkın sükün ve istirahatini bozanları, diğerlerini rahatsız edenleri pürüzler.
ğ) Sokak, geçit ve meydanlarda trafiğe pürüz olan taşıtların ve öbür pürüzlerin trafik akışını sağlayacak biçimde kaldırılmasını sağlar ve gerektiğinde bağlı bulunduğu genel kolluk ünitelerine durumu bildirir.
h) Yangın, sarsıntı, su baskını üzere afet ve tehlikelerle ilgili önleyici önlemleri alma kapsamında;
1) Durumu genel kolluk üniteleri ile ilgili Kuruluş ve kuruluşlara bildirir.
2) Misyonlu gruplar bölgeye intikal edinceye kadar halkın sıhhat ve selametini sağlar.
3) Oluşabilecek paniği önlemek için serinkanlı davranarak halkı sakinleştirir.
Durdurma ve kimlik sorma yetkisi
MADDE 16- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri, vazife bölgesi ve çalışma saatleri ile hudutlu olmak kaydıyla bireyleri ve araçları;
a) Bir hata yahut kabahatin işlenmesini önlemek,
b) Kabahat işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen kabahat yahut kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,
c) Hakkında yakalama buyruğu ya da zorla getirme kararı verilmiş olan şahısları tespit etmek,
ç) Şahısların hayatı, gövde bütünlüğü yahut mal varlığı bakımından ya da topluma yönelik var yahut mümkün bir tehlikeyi önlemek,
amacıyla durdurabilir.
(2) Çarşı ve mahalle bekçisinin durdurma yetkisini kullanabilmesi için içinde bulunulan durumdan edindiği izlenime dayanarak, kişinin bir kabahat işleyeceği yahut işlediği konusunda yahut kişinin silahlı olduğu ve hala tehlike yarattığı konusunda makul bir sebebin bulunması gerekir. Süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak halde durdurma süreci yapılamaz.
(3) Durdurma müddeti, durdurma sebebine temel teşkil eden sürecin gerçekleştirilmesi için muhtaçlık duyulan makul müddetten Çok olamaz.
(4) Durdurma yetkisinin kullanılmasına neden olan kuşku, yapılan açıklamayla yahut rastgele bir formda ortadan kalkarsa, şahısların gitmesine ve araçların ayrılmalarına müsaade verilir.
(5) Çarşı ve mahalle bekçisi, misyonunu yerine getirirken kendisinin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, durdurduğu şahsa durdurma sebebini bildirir; kuşkuya yol açan davranışları ve durdurma sebebine ait sorular sorabilir; kimliğini yahut bulundurulması Gerekli öbür evrakların ibraz edilmesini isteyebilir. Kişi, kimliğine ait olanlar hariç, sorulan sorulara karşılık vermekle yükümlü değildir. Bu şahıslara kimliğini ispatlama konusunda Gerekli kolaylık gösterilir. Dokümanın bulunmaması, açıklamada bulunmaktan kaçınması yahut gerçeğe muhalif beyanda bulunması münasebetiyle ya da sair suretle kimliği belirlenemeyen şahıs tutularak durumdan derhal genel kolluk vazifelileri haberdar edilir.
(6) Durdurma üzerine aşağıdaki süreçler yapılır:
a) Durdurulan bireye denetimin konusu ve sebepleri açıklanır.
b) Durdurulan şahıs üzerinde yahut aracında silah ya da tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu konusunda kâfi kuşkunun varlığı halinde, kendisine yahut diğerlerine ziyan verilmesini önlemek emeline yönelik el ile dıştan Denetim iç Gerekli önlemler alınır.
c) Denetim, kişinin yahut aracın birinci durdurulduğu yerde ve Muhtemel olduğu kadar oburlarının göremeyeceği usulde yapılır. Öbür yere götürülerek Denetim yapılamaz.
ç) El ile dıştan denetim, kişinin cinsiyetinde bulunan çarşı ve mahalle bekçisi tarafından yapılır. Kişinin cinsiyetinde çarşı ve mahalle bekçisi bulunmaması durumunda bağlı bulunduğu kolluk ünitesine haber verilir.
d) Denetim gayesi ile kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması yahut aracın dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen kısımlarının açılması istenemez, bu formda yapılan denetimin sonucunda suça ait iz, eser, emare ve kanıt elde edilirse, şahıs yakalanır ve bağlı bulunduğu genel kolluk ünitesine teslim edilir.
e) Bireyler ve araçlar hakkında daha geniş kapsamlı Denetim yapılması gerektiği konusunda makul sebebin varlığı halinde bağlı bulunulan genel kolluk görevlilerine bilgi verilmek suretiyle teslim edilir.
f) Denetimden sonra talep üzerine Hadise yerinde derhal bir tutanak düzenlenir.
Adli misyon ve yetkiler
MADDE 17- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri;
a) İşlenmekte olan yahut işlendikten sonra şimdi izleri meydanda olan kabahat şüphelilerini,
b) Haklarında tutuklama yahut yakalama kararı çıkarılmış olanları,
gördükleri takdirde yakalar ve genel kolluk kuvvetlerine teslim eder.
(2) Yakalanan kişinin kaçmasını, kendisine yahut diğerlerine ziyan vermesini önlemek gayesiyle kaba üst araması yapılarak, silah ve bunun üzere ögelerden arındırılması sağlanır. Yakalama sırasında kabahatin iz, emare, eser ve kanıtlarının yok edilmesini yahut bozulmasını önleyecek önlemler alınır.
(3) Yakalama süreci bir tutanağa bağlanır. Bu tutanakta yakalananın, hangi kabahat nedeniyle, hangi şartlarda, hangi yer ve vakitte yakalandığı, yakalamanın hangi çarşı ve mahalle bekçilerince yapıldığı yer alır. Yakalama tutanağının bir sureti yakalanana verilir.
(4) Çocuklar bakımından suçüstü hali dahi olsa yakalama yetkisi aşağıdaki halde sonlandırılmıştır:
a) Fiili işlediği Vakit on iki yaşını doldurmamış olanlar ile on beş yaşını doldurmamış sağır ve dilsizler;
1) Cürüm nedeni ile yakalanamaz ve hiçbir suretle kabahat tespitinde kullanılamaz.
2) Kimlik ve hata tespiti emeli ile yakalanabilir. Kimlik tespitinden Çabucak sonra hür bırakılır.
b) On iki yaşını doldurmuş fakat on sekiz yaşını doldurmamış olanlar cürüm sebebi ile yakalanabilirler.
(5) Çocuklara kelepçe ve gibisi aletler takılamaz. Lakin, Mecbur hallerde çocuğun kaçmasını, kendisinin yahut oburlarının hayat yahut vücut bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için Gerekli tedbirler alınır.
(6) Çarşı ve mahalle bekçileri, cürüm işlenirken yahut işlendikten sonra, şimdi izleri meydanda iken kabahat kanıtlarının kaybolmaması yahut bozulmaması için Gerekli koruma önlemlerini alır, varsa olayın şahitlerinin kimlik ve adres bilgilerini tespit ederek genel kolluk ünitelerine bildirir.
Zor ve silah kullanma yetkisi
MADDE 18- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Görev ve Salahiyet Kanununun 16 ncı unsurunda belirtilen güç ve silah kullanma yetkisini haizdir.
Genel kolluk kuvvetlerine yardım görevi
MADDE 19- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri, bu Yönetmelikte belirlenen misyon ve yetkilerin dışında mevzuatla genel kolluk kuvvetlerine tevdi edilen misyon ve yetkileri fakat genel kolluk kuvvetleri nezaretinde yerine getirebilir ve kullanabilirler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Selam, Hürmet ve Emir
Selam ve saygı
MADDE 20- (1) Selam ve hürmet Uğraş bağlılığını ve sevgisini Anlatım eder.
(2) Selam ve hürmet; her çarşı ve mahalle bekçisi tarafından bütün üstlerine karşı tıpkı ciddiyetle ve tam olarak yapılır. Selamlama yalnız başla yahut el ve başla olur. Selam ve hürmet; Gerekli olan her yerde ve her durumda ve hatta gecikmiş olsa bile verilir. Asla sarfınazar edilemez. Görmemek mazeret sayılamaz.
(3) Çarşı ve mahalle bekçileri;
a) Üstü olan rütbedeki işçiden Evvel selam verirler.
b) Birbirlerini gördükleri Vakit tıpkı anda selamlama yaparlar.
(4) Selam ve hürmet hareketlerini adaba ters yapmak disiplin cezasıyla cezalandırılır.
Selam ve hürmet vaziyetlerinin alınacağı ve alınmayacağı haller
MADDE 21- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri aşağıda belirtilen hallerde ve formda selam ve hürmet vaziyetini alır:
1) Her yerde hep durup cephe alarak el ile selam vaziyetinde dinlenir.
2) Merasim birliği halinde iken yahut kep giyilmediği hallerde Amade ol vaziyetinde dinlenir.
b) Gemilere ve resmi binalara bayrak çekilir yahut indirilirken olduğu yerde durarak ve cephe alarak elle selam verilir.
c) Kullanıldığı ünitenin Haysiyet timsali olan Sancak, geldiği istikamete dönülüp Amade ol vaziyeti alınarak elle selamlanır.
ç) Cenaze, cephe alınarak Amade ol vaziyetinde el ile selamlanır.
(2) Çarşı ve mahalle bekçileri aşağıdaki hallerde selam ve hürmet mecburiyetinde değildirler:
a) Bir topluluğu korumak, merasimlerde tertibi sağlamak yahut bir tehlikenin önlenmesi ile vazifeli olmaları durumunda.
b) Cenaze merasiminde bulunulması halinde.
c) Selam veremeyecek ve hürmet vaziyeti gösteremeyecek derecede hasta olunması yahut halsiz düşülmesi halinde.
ç) Bir vazife sebebi ile toplu olarak istirahat halinde bulunulması durumunda.
Emir
MADDE 22- (1) genel kolluğa Yardımcı Kuvvet olarak görevlendirilen çarşı ve mahalle bekçileri; amirinden aldığı buyruğu Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik kararlarına ters görürse yerine getirmez ve bu karşıtlığı buyruğu verene bildirir. Lakin amir buyruğunda ısrar eder ve bu buyruğunu yazılı olarak yenilerse Buyruk yerine getirilir. Bu halde buyruğu yerine getiren Mesul olmaz. Konusu cürüm teşkil eden Buyruk hiçbir suretle yerine getirilmez. Yerine getirenler sorumluluktan kurtulamaz.
(2) Daha üst bir amirden Buyruk alındığında Buyruk yapılmakla birlikte mümkünse derhal değilse en kısa müddette birinci amir bilgilendirilir.
(3) Bir amirin verdiği Buyruk yapılırken daha üst bir amirden evvelki emre muhalif ikinci bir Buyruk alınacak olursa, ikinci buyruğu verene evvelki Buyruk bildirilir. Şayet daha üst amir kendi buyruğunun yapılmasında ısrar ederse bu Buyruk yapılır ve birinci buyruğu veren amire bilgi verilir.
Genel Komutanlık mensubu çarşı ve mahalle bekçileri
MADDE 23- (1) genel Komutanlık mensubu çarşı ve mahalle bekçileri için 20, 21, 22 ve 23 üncü hususları yerine 30/9/2019 tarihli Bakan onayıyla yürürlüğe giren Jandarma ve Kıyı Emniyet Çalışanının Hizmet Temelleri Hakkında Yönetmelik kararları uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve nihayet hükümler
Başka vazifede çalıştırma yasağı
MADDE 24- (1) Çarşı ve mahalle bekçileri, kolluk hizmet ve misyonları dışında her ne suretle olursa olsun çalıştırılamazlar.
Disiplin, Ödül ve performans değerlendirmesi
MADDE 25- (1) Çarşı ve mahalle bekçilerinin vazifeleri esnasında mesleğin Haysiyet ve saygınlığını zedeleyecek formda hal göstermeleri ve devinim etmeleri yasaktır.
(2) Çarşı ve mahalle bekçileri kılık ve kıyafetlerine dikkat etmeye mecburdurlar. Entari ve teçhizatlarını Müsait formda giymeleri ve taşımaları kaidedir.
(3) Namzet çarşı ve mahalle bekçilerinden Vaziyet ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, misyona devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme yahut kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri Bakan onayı ile kesilir.
(4) Bu Yönetmelikteki konulara alışılmamış devinim eden çarşı ve mahalle bekçileri hakkında 31/1/2018 tarihli ve 7068 sayılı genel Kolluk Disiplin Kararları Hakkında kanun Kararında Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair kanun kararları uygulanır.
(5) Çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edildikleri genel kolluk kuvvetinin Ödül ve performans kıymetlendirme tarzları kararlarına tabidir.
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 26- (1) Bu Yönetmelikte karar bulunmayan hallerde güvenlik hizmetleri sınıfı ve jandarma hizmetleri sınıfı ile ilgili mevzuatın 7245 sayılı Kanuna ve bu Yönetmeliğe muhalif olmayan kararları uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 27- (1) Bu Yönetmelik ile;
a) 10/10/1966 tarihli ve 12422 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Görevleri ile İlgili Olarak Riayet Etmeleri Gereken Konuları Gösterir Yönetmelik,
b) 15/11/1966 tarihli ve 12452 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çarşı ve Mahalle Bekçileri Teçhizat Yönetmeliği,
c) 19/10/1966 tarihli ve 12430 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Çalışma Formu ve Vakti ile Olağanüstü Hallerde Ödenecek Çok Mesai Fiyatı Hakkında Yönetmelik,
ç) 19/10/1966 tarihli ve 12430 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanununun 13 üncü Hususunun Uygulanması ile İlgili Yönetmelik,
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Çarşı ve mahalle bekçileri ile ilgili birinci fıkrada belirtilen yönetmeliklere yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Yürürlük
MADDE 28- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 29- (1) Bu Yönetmelik kararlarını İçişleri Bakanı yürütür.
Yorum Yok