Olay ve iddialar
Davacı hakkında, bayanlar tuvaletinde sigara içtiği, Merkez Kuran Kursuna ilişkin demirbaş eşyaları hurdacıya sattığı, borçlarını ödemediği” istikametindeki tezlerde bulunulmuştur.
Misyonuna nihayet verildiğinden hem Yönetmeliğe hem de ferdi sürece dava açmıştır.
Düzenleme hukuka uygundur.
Kamu vazifelisi olarak atanmak için aranan genel kurallar yanında ifa edilecek vazifenin Ehemmiyet ve özelliği nedeniyle Özel kurallar öngörülmesinin; ayrıyeten, Nakil için aranan niteliklerin vazife sırasında kaybedilmesi halinin Kuruluş disiplinini ve prestijini Olumsuz tarafta etkileyecek Bazen ögelerin önleyici ve caydırıcı nitelikleri de gözetilerek idari yaptırıma bağlanmasının, yönetimin takdir hakkı kapsamında kaldığı ve halk hizmetinin gereği üzere yürütülmesi hedefine yönelik olduğu açıktır.
Din görevlisinin cemiyet nezdindeki yeri ve ehemmiyeti ile ifa edilen vazifenin toplumsal yapıya tesirleri gözetildiğinde, Din Hizmetleri Sınıfında vazife yapanların, topluma Örnek olacak davranışlar içinde olmalarının bekleniyor olması, Örnek Benlik özellikleri sergileme sorumluluğu taşımaları, toplumda kabul gören pahalara Aksi düşmeyen ve inanç, ibadet, ahlak ve davranış bütünlüğüne Müsait bir Ömür usulüne sahip olmalarının yürütülen halk hizmetinin ayrılmaz modülü olması, inanç, ibadet, ahlak kıymetlerinin yaşama yansıyan taraflarında Örnek olma misyonunu yüklenmeleri karşısında, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen ve iptali istenen, “Atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tutum ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu biçiminde ortak bir Nitelik taşımak.” kaidesinin aranmasında, Yönetmeliğin desteği ve üst hukuk normu olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanun’a, hukuka, halk faydası ve hizmet gereklerine terslik bulunmamaktadır.
Davacı bu fiilleri sürücü iken işlediğinden vazifesine nihayet verilemez
Bakılan uyuşmazlıkta; davacının Yardımcı hizmetler sınıfındaki sürücü vazifesini ifa ettiği esnada üzerine atılı bulunan ve soruşturma konusu olan aksiyonunun, daha sonra devam ettiği Din Hizmetleri Sınıfındaki vazifesi kapsamında görülmek suretiyle anılan Yönetmelikte düzenlenen ortak Nitelik koşulunu kaybettiği tarafında değerlendirilemeyeceği, yürütmekte olduğu (soför) halk vazifesiyle, bir Öbür sözle mesleksel faaliyetiyle (Cami imam hatipliği) ilgisinin olmadığı, hasebiyle ortak Nitelik koşulunu kaybettiğinden bahisle ağır sonuçlar doğuran bir idari yaptırım niteliğini haiz olan imam hatiplik misyonuna nihayet verilmesine ait dava konusu . tarih ve . sayılı süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
temel No : 2021/3723
Karar No : 2022/3766
DAVACI : .
VEKİLİ : Av. .
DAVALI : . Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri .
DAVANIN KONUSU : Kayseri ili Develi ilçesi . Köyü Camii imam hatip olarak misyon yapan davacı tarafından
1- 25/10/2011 tarih ve 28095 tekrarlanmış sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “atanmalarında dini tahsil koşulu temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak.” halindeki 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptali,
2- Anılan unsurdaki düzenlemeye dayanılarak davacının misyonuna nihayet verilmesine ait Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı sürecinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ ARGÜMANLARI:
Husumetli olduğu ve tıpkı lojmanda oturduğu … tarafından verilen şikayet dilekçesinde yer Meydan “bayanlar tuvaletinde sigara içtiği, Merkez Kuran Kursuna ilişkin demirbaş eşyaları hurdacıya sattığı, borçlarını ödemediği” tarafındaki savlarının büsbütün temelsiz olduğu, bu tezlere ait olayların geçtiği vakitte sürücü olarak misyon yaptığı, 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun (b) bendi ve Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5/1-(b). hususu uyarınca tesis edilen misyona nihayet sürecinin, Anayasada yer Meydan laiklik, din ve vicdan özgürlüğüne ait düzenlemelere terslik teşkil ettiği ileri sürülmektedir.
DAVALI YÖNETİMİN SAVUNMASI : Dava konusu Yönetmelik kararının daha Evvel Danıştay kontrolünden geçtiği ve hukuka Müsait bulunduğu, davacının sübut bulan soruşturmaya mevzu hareketinin niteliği ve yaptığı vazifenin gereklilikleri dikkate alındığında, atanma sırasında aranan niteliğin kaybedilmesi nedeniyle misyona nihayet Eda sürecinin hukuka Müsait olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu yönetmelik kararının hukuka Müsait olduğu, davanın düzenleyici süreç istikametinden reddi ile davacının anılan Yönetmelikte yer Meydan ortak Nitelik koşulunu kaybettiğinden bahisle vazifesine nihayet verilmesine ait sürecin hukuka alışılmamış olduğu, dava konusu ferdî sürecin iptali gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : .
DÜŞÜNCESİ : Dava; 25/10/2011 tarih ve 28095 Tekrarlanmış sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “atanmalarında dini tahsil koşulu temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu halinde ortak bir Nitelik taşımak.” biçimindeki 5/1-b hususunun iptali ile anılan husustaki düzenlemeye dayanılarak imam hatip olarak vazife yapan davacının misyonuna nihayet verilmesine ait . tarih ve . sayılı sürecin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Yasanın Devlet memurluğuna alınmada genel ve özel Kaideleri belirleyen 48.maddesinin B/2 bendinde ; “kurumların Özel kanun yahut diğer mevzuatlarında aranan kuralları taşımak” kararına yer verilmiştir. Birebir Kanunun 98/b. unsurunda ise; “memurluğa alınma kaidelerinden rastgele birini taşımadığının sonradan anlaşılması yahut memurlukları sırasında bu koşullardan rastgele birini kaybetmesi hallerinde” Devlet memurlarının memurluğunun sona ereceği belirtilmiştir.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanunun 10’uncu hususunda de, Başkanlık takımlarına yapılacak Nakil ve atama süreçlerine ait tarz ve asılların yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüştür.
25/10/2011 tarih ve 28095 yinelenmiş sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve Hadise tarihinde yürürlükte bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5’inci unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde, bu Yönetmelikte yer Meydan takımlara atanacaklarda aranacak genel koşullar içerisinde, “atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak” kaidesi öngörülmüştür. Anılan Yönetmelik 15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 46. unsuruyla yürürlükten kaldırılmış ise de; 5. husus kararı yeni yönetmelikte de motamot korunmuştur.
657 sayılı Kanununun 36’ncı hususunda, din hizmetleri sınıfının, Özel kanunlarına nazaran Türlü derecelerde dini eğitim görmüş olan ve dini vazife yapan memurları kapsadığı Anlatım ettiği belirtilmiş olup, bu sınıfta vazife yapan din vazifelilerinin kendilerinden beklenen Örnek Benlik özelliklerini sergileme sorumluluğunu taşımaları nedeniyle, toplumda kabul gören inanç, ibadet ve davranış bütünlüğü içerisinde birebir vakitte Örnek olma vazifesini de yüklendiklerinden, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen “ortak nitelik” koşulunun aranılmasının, yapılan hizmetin gereği olduğu sonucuna varılmakla, iptali istenilen düzenlemede hukuka karşıtlık görülmemiştir.
Davanın ferdi sürece ait kısmına gelince;
Dosyanın incelenmesinden; 08/02/1999 tarihinde davalı yönetim buyruğuna Namzet imam-hatip olarak atanan davacının, farklı yerlerde imam hatip olarak vazife yaptıktan sonra 01/02/2012 tarihinde Niğde İli, . İlçe Müftülüğü buyruğuna sürücü olarak atandığı, bu vazifede bulunduğu sırada hakkında açılan soruşturma devam etmekte iken Kayseri İli, Develi ilçesi, . Köyü Mescidine imam hatip olarak naklen atandığı, hakkında yürütülen soruşturma sonucunda tesis edilen Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Şurasının . tarih ve . sayılı kararı ile; Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5/1/b. unsurlarındaki “Atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan ögelerde; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin süreç törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu halinde ortak bir Nitelik taşımak” kaidesini kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun (b) uyarınca davacının misyonuna nihayet verildiği anlaşılmıştır.
Soruşturma raporunun incelenmesinden, üzerine atılı fiili işlediği anlaşılan ve bu nedenle de Yönetmeliğin 5.maddesinde yer Meydan itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formundaki ortak Nitelik kaidesini taşımadığı Aleni olan davacı hakkında tesis edilen süreçte mevzuata ve hukuka karşıtlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ Hadise VE HUKUKSAL SÜREÇ :
Kayseri ili, Develi ilçesi, . Köyü Mescidinde imam hatip olarak misyon yapmakta olan davacının, Niğde ili . ilçe Müftülüğü sürücüsü olarak çalıştığı 01/02/2012 – 28/02/2013 tarihleri ortasında işlediği sav edilen fiillerden Dolayı hakkında merkez camii müezzin kayyımı … tarafından yapılan şikayet üzerine soruşturma başlatılmıştır.
Soruşturma sonucu düzenlenen . tarihli ve . sayılı soruşturma raporunda özetle; 2012 yılı Ramazan ayında, oruç tutmamasını mubah kılacak bir mazereti bulunmadığı halde, oruç tutmadığını mesai arkadaşlarıyla birçok sefer paylaşmak, Merkez Camii’nin bahçesinde ve bayanlar tuvaletinde, Müftülüğün altındaki çay ocağında sigara içmek, oturduğu mahallede insanların göreceği formda sigara içmek ve yiyip-içmek suretiyle, hala yürüttüğü vazifeye atanma koşullarından birisi olan Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan ortak Nitelik kuralını vazifesi sırasında kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 98. hususunun birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca vazifesine nihayet verilmesinin Teklif edildiği, bu Teklif uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Konseyinin . tarih ve . sayılı kararı ile davacının misyonuna nihayet verilmesine karar verildiği, bu kararın Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı süreci ile onaylandığı anlaşılmıştır.
Bunun üzerine davacı tarafından, vazifesine nihayet verilmesi süreci ile Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 5. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İNCELEME VE MÜNASEBET:
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. hususunun birinci fıkrasının “Özel şartları” belirleyen (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde, “Kurumların Özel kanun yahut diğer mevzuatında aranan koşulları taşımak” kuralına yer verilmiş; 98. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde, “Memurluğa alınma kaidelerinden rastgele birini taşımadığının sonradan anlaşılması yahut memurlukları sırasında bu koşullardan her hangi birini kaybetmesi”, Devlet memurluğunu sonra erdiren haller ortasında sayılmıştır.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanun’un “Personelin nitelikleri” başlıklı 9. unsurunun ikinci fıkrasında, “Başkanlık işçisinin 657 sayılı Kanunda ve bu Kanunda yer almayan öbür nitelikleri ile atanmalarında dini tahsil kaidesi arananlara ait ortak nitelikler yönetmelikle düzenlenir.” kararı öngörülmüştür.
15/04/2015 tarih ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde, “Atanmalarında dini tahsil kaidesi temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu biçiminde ortak bir Nitelik taşımak” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Dava, Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi tarafından incelendiğinde:
Kamu vazifelisi olarak atanmak için aranan genel kaideler yanında ifa edilecek misyonun Ehemmiyet ve özelliği nedeniyle Özel kaideler öngörülmesinin; ayrıyeten, Nakil için aranan niteliklerin misyon sırasında kaybedilmesi halinin Kurum disiplinini ve prestijini Olumsuz tarafta etkileyecek Bazen ögelerin önleyici ve caydırıcı nitelikleri de gözetilerek idari yaptırıma bağlanmasının, yönetimin takdir hakkı kapsamında kaldığı ve halk hizmetinin gereği üzere yürütülmesi gayesine yönelik olduğu açıktır.
Din görevlisinin cemiyet nezdindeki yeri ve ehemmiyeti ile ifa edilen misyonun toplumsal yapıya tesirleri gözetildiğinde, Din Hizmetleri Sınıfında misyon yapanların, topluma Örnek olacak davranışlar içinde olmalarının bekleniyor olması, Örnek Benlik özellikleri sergileme sorumluluğu taşımaları, toplumda kabul gören pahalara Aksi düşmeyen ve inanç, ibadet, ahlak ve davranış bütünlüğüne Müsait bir Ömür üslubuna sahip olmalarının yürütülen halk hizmetinin ayrılmaz kesimi olması, inanç, ibadet, ahlak bedellerinin yaşama yansıyan istikametlerinde Örnek olma misyonunu yüklenmeleri karşısında, bu hizmet sınıfı için üstte kelamı edilen ve iptali istenen, “Atanmalarında dini tahsil kuralı temel alınan unvanlarda; itikat, ibadet, hal ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun etrafında bilinir olduğu formunda ortak bir Nitelik taşımak.” kuralının aranmasında, Yönetmeliğin desteği ve üst hukuk normu olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanun’a, hukuka, halk faydası ve hizmet gereklerine terslik bulunmamaktadır.
Dava, davacının vazifesine nihayet verilmesine ait kişisel süreç istikametinden incelendiğinde:
Bakılan uyuşmazlıkta; davacının Yardımcı hizmetler sınıfındaki sürücü vazifesini ifa ettiği esnada üzerine atılı bulunan ve soruşturma konusu olan hareketinin, daha sonra devam ettiği Din Hizmetleri Sınıfındaki vazifesi kapsamında görülmek suretiyle anılan Yönetmelikte düzenlenen ortak Nitelik koşulunu kaybettiği istikametinde değerlendirilemeyeceği, yürütmekte olduğu (soför) halk misyonuyla, bir Öbür sözle mesleksel faaliyetiyle (Cami imam hatipliği) ilgisinin olmadığı, hasebiyle ortak Nitelik kuralını kaybettiğinden bahisle ağır sonuçlar doğuran bir idari yaptırım niteliğini haiz olan imam hatiplik vazifesine nihayet verilmesine ait dava konusu . tarih ve . sayılı süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Diyanet İşleri Başkanlığı Nakil ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Genel şartlar” başlıklı 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinin iptali istemi tarafından DAVANIN REDDİNE,
2. Diyanet İşleri Başkanlığının . tarih ve . sayılı dava konusu sürecinin İPTALİNE,
3. Dava kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından, detayı aşağıda gösterilen .-TL yargılama masraflarının yarısı olan .-TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, yargılama masraflarının öbür yarısı olan .-TL’nin davalı yönetimlerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesi uyarınca takdir edilen .-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine, .-TL vekalet fiyatının davalı yönetimden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta masrafı avansından artan meblağın kararın katileşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın bildirim tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Heyetine temyiz yolu Aleni olmak üzere, 15/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok