Komisyon, Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Kuruluş Müdürlüğü maden ocağında 42 çalışanın hayatını yitirdiği faciaya ait çalışmasını 4 ayda tamamladı. Kazanın meydana geldiği maden ocağında da inceleme yapan komite üyelerinin hazırladığı 366 sayfalık raporda faciaya ait ihmaller, tespitler ve tekliflere yer verdi. Raporda kazanın nedenlerine ait şu tespitler yer aldı:
“Yer altı kaidelerinin oluşturmuş olduğu ve kömürün kömürleşme derecesi esnasında bünyesinde Mevcut olan metan gazının; kömürün çatlak yapısı, üretim esnasında oluşan çatlaklarda ve boşluklarda ocak havasına salınımıyla ocak havasında patlayıcı bir ortam oluşturduğu, bu ortamın oluşmaması için metanın kaynağında önlenerek bertaraf edilmesi maksadıyla üretim öncesi yahut üretim sırasında metan drenajı, Denetim sondajları ile metan içeriğinin tespit edilmesi, Daimi anlık gaz ölçüm sistemleri ile ortamdaki metan konsantrasyonunun ölçülmesi, aktif bir havalandırma projesi ve uygulaması ile patlayabilir atmosfer oluşmasının engellenmesi ve metanın alt patlama Hudut pahasının altında tutulması gerekmektedir. Kazanın en Kıymetli nedeni patlayıcı atmosferi oluşturan metan gazı varlığının ve patlamayı tetikleyici ögelerin bu tedbirlerle yönetilememesidir. Patlamanın meydana geldiği 14.10.2022 tarihinde metan ölçüm kıymetleri incelendiğinde uygulanan havalandırma projesinin, metanın patlama alt limitlerinin altında kalması için kâfi olmadığı görülmektedir.”
‘TALİ HAVLANDIRMADAKİ YETERSİZLİK EN KIYMETLİ NEDEN’
Raporda, kazanın meydana gelmesinde anne havalandırmadaki eksiklikten daha Kıymetli derecede olmak üzere tali havalandırmadaki yetersizlik en Değerli neden olarak gösterilerek, şöyle denildi:
“Metan patlamasının tetiklemesi ile artarda gerçekleştiği düşünülen kömür tozu patlamasının ve patlama şiddetinin ocağı yatay ve dikey istikamette geniş bir alanda etkilemesinin nedeni başarılı bir tozla uğraş yapılamaması ve su/toz barajlarının yetersiz olması ve yanlışsız konumlandırılmamış olmasıdır. Üretim ve hazırlık sırasında yapılan patlatmalı hafriyat faaliyetlerinin mevzuatta belirtilen koşullara uymaması ve bunları Denetim eden ve denetleyen faal bir kontrol ve Denetim sistemi olmaması ortam güvenliğini riske atmıştır. Kaza anında işçi eksikliği nedeni ile merkezi gaz izleme odasında Biricik operatörün çalışıyor olması, merkezi gaz izleme sisteminin sesli alarm sistemi ile entegre olmaması yer altı bağlantı ağının zayıflamasına ve bilgi akışında aksaklıklara neden olmuştur.”
‘CEZAİ MÜEYYİDELER ARTIRILMALI’
Raporda bu Cin kazaların bir daha yaşanmaması için 120 unsurluk Teklif sunuldu. Bilhassa yasal düzenlemelere gereksinim olduğu ve havza madenciliği konusuna dikkat çekilerek şu sözler kullanıldı:
“İş kazalarında ihmal ve kusuru bulunanlara uygulanan cezai müeyyideler ve Amel teftişlerinde kontrol sırasında tespit edilen Amel sıhhati ve güvenliğini tehlikeye atan eksiklikler konusunda ihmal ve mesuliyet sahibi olanlara uygulanan idari yaptırımların caydırıcılığı artırılmalıdır. Ruhsatsız işletildiği tespit edilen ve kapatılan madenleri işleten şahıslara mahpus cezası verilmesi ve bu bireylerin ömür uzunluğu madencilik faaliyetlerinden men edilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Madencilik mevzuatı gözden geçirilmeli, kömür madenciliğine ait bütün faaliyetler için başka bir mevzuat düzenlemesi yapılmalıdır. Madenlerde Amel sıhhati ve güvenliği Yönetim sisteminin oluşturulması, Amel güvenliği ikliminin uygunlaştırılması ve bunun sürdürülebilir kılınması için madencilik faaliyetlerinin Biricik bir çatı kurum altında toplanmasını sağlayacak, memleketler arası standartlarda, Müstakil bir Ulusal maden Amel sıhhati ve güvenliği kurumu kurulmalıdır. Maden alanları, yapısal jeolojileri dikkate alınarak faylara ve diğer düzensizliklere nazaran Mümkün olan en Aka ölçekte ruhsatlara ayrılmalı ve bu formda rezerv kaybının en üye indirilmesi ve alanların inançlı projeler ile işletilmesi sağlanmalıdır. Bir öteki tabirle; ülkemiz yer altı kaynaklarının sürdürülebilir bir formda çıkarılabilmesi için havza madenciliği ön planda tutulmalıdır.”
‘HAVALANDIRMA MEVZUATI HAZIRLANMALI’
Gazlı ocaklar için farklı bir havalandırma mevzuatı hazırlanması gerektiğine vurgu yapıldı. Raporda, “Havalandırma projelerinin her ocağın Özel kuralları dikkate alınarak hazırlanması, ocak aktiflik değişikliklerine bağlı olarak güncellenmesi ve ilgili kurum/kuruluşlar tarafından onaylanarak uygulamaya geçirilmesi gerekmektedir. Bir üretim panosunda kirlenen ve değişik oranlarda gazlar içeren havanın bir Öbür üretim panosunda giriş havası olarak kullanılması hem çalışanların sıhhati hem de yanıcı gazların alarm düzeylerine ulaşması açısından riskli bir ortam oluşmasına neden olur. Bilhassa Birden gaz boşalması yaşanması durumunda bu seri havalandırma Fazla Önemli meselelere yol açabilir. Yer altı maden işletmelerinde her üretim panosunun Müstakil havalandırılmasını sağlayan ve seri havalandırmayı yasaklayan bir düzenleme hayata geçirilmelidir. Hava kapılarının izlenmesi ve izleme bilgilerinin kayıt altına alınması prosedürlerinin oluşturulması gereklidir. Havalandırma sisteminin kontrolü ile hava ölçüm ve tahlilleri için kâfi sayıda ve nitelikte işçi görevlendirilerek, Laf konusu kontrol, ölçüm ve tahlillerin sistemli olarak yapılması sağlanmalıdır. Görevlendirilecek çalışandan en az birinin 5 Yıl ve daha Çok yer altı madenciliğinde deneyimli maden mühendisi olması Mecbur olmalıdır” denildi.
‘OCAK GİRİŞLERİNE KAMERA KONULMALI’
Merkezi gaz izleme ile irtibat prosedürlerinin geliştirilmesi gerektiği belirtilerek, “Telsiz kullanılan yer altı maden Amel yerlerinde ateşleyici ve merkezi gaz izleme irtibatlarının telsiz kayıtlarının kayıt edilebilir olması da gerekmektedir. Madenlerde, merkezi gaz izleme sistemi ile entegre çalışan erken İkaz sistemi bulunmalıdır. Merkezi gaz izleme sensörlerine ilişkin en az 3 yıllık datanın dijital ortamda Bilinmeyen tutulması zaruriliği getirilmelidir. Yer altı kömür madeni Amel yerlerinde kullanılan mekanik ve elektrikli ekipmanın seçimi, kurulması, Müsait yerlere yerleştirilmesi, hizmete alınması, işletilmesi, elektrik kablolarının özellikleri, elektrik kablo eklerinin nasıl yapılacağı ile elektrikli ve mekanik ekipmanların heyetim, muayene, tamir, bakım ve testlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağı ile ilgili detaylı standart ve kılavuzlar güncellenmelidir. Yer altında kullanılan sabit ve portatif aygıtların pozisyonlarını işçi takip sistemi ile eşleştirilerek takibinin sağlanması gereklidir. Ocağa giriş ve çıkış denetiminin daha faal sağlanabilmesi için ocak girişlerine kamera sistemleri kurulmalıdır. Ocağın Türlü bölgelerindeki çalışma alanlarına nazaran de Hudut kıymetler belirlenmelidir” sözleri kullanıldı.
‘İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ PATRONA BAĞIMLILIĞI ORTADAN KALDIRILMALI’
Ocak planlarının tamamının dijital hale getirilerek yeni tutulması ve yetkili kurumlar ile paylaşılmasını sağlayan bir platform oluşturulması gerektiği kaydedilerek, “Ateşlemeler öncesinde, gaz ölçümü kesinlikle ateşleyici ve nezaretçi ile Bir arada çift ölçümleme ile yapılmalıdır. Havalandırma sisteminin Aksi çevrilebilir özellikte olması gerektiğine ait mevzuat kararı tekrar kıymetlendirilerek, çift istikametli havalandırmanın genel prensip olarak değil ocağın yapısına ve havalandırma projesine Müsait halde münhasıran belirlenmesi yerinde olacaktır. Maden Amel yerlerinin Amel sıhhati ve güvenliği ile ilgili hizmetleri, ortak sıhhat ve Emniyet ünitelerinden alması uygulamasına nihayet verilmeli; her maden Amel yerinin kendi Amel sıhhati ve güvenliği kısmı ile uzman ve kâfi takımları bulundurması mecburilik haline getirilmelidir. İş güvenliği uzmanlarının özlük hakları, denetledikleri patronlara mali bağımlılıklarını ortadan kaldırılacak formda tekrar düzenlenmelidir” denildi.
‘EĞİTİM MÜHLETLERİ ARTIRILMALI’
Maden Amel yerlerinde verilen yıllık 16 saatlik Mecbur Amel sıhhati ve güvenliği eğitimlerinin müddetlerinin artırılması gerektiği de belirtilerek, “Söz konusu eğitimler mevzuat kararının yerine getirilmesi için değil Daimi düzgünleştirme prensibi ile maden çalışanlarının Amel sıhhati ve güvenliği kültürünün yerleştirilmesi için verilmelidir. Çalışma ve Toplumsal Emniyet Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’nın Amel müfettişi takımları maden mühendisliği başta olmak üzere ilgili mühendislik kısmı mezunlarıyla güçlendirilmelidir. Hakkında işin durdurulması kararı uygulanan Amel yerlerinde, karara temel teşkil eden Amel sıhhati ve güvenliği eksikliklerini gidermeden üretim faaliyetlerinin devam edip etmediğinin denetiminin hangi mercilerce yapılacağı hususu düzenlenmelidir” denildi.
Yorum Yok