Türkiye’de Hane satışları nisan ayında 100 bin adetin altına gerileyerek Misli düştü. Geçen Yıl nisan ayında 133 bin 58 adet olan Hane satışları, bu Yıl nisanda yüzde 35,6’lık düşüşle 85 bin 652 adete geriledi. Bu Yıl mart ayında ise 105 bin satış gerçekleşmişti. Böylece Hane piyasasında satışlar, hem aylık, hem yıllık sayıların gerisinde kaldı. En Aka yarayı ipotekli satışlar aldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerinden yapılan belirlemelere nazaran, kredili satışlar yüzde 32 düştü. Bilgilere nazaran, nisanda 85 bin 652 adet konutun yalnızca 21 bin 769’u krediyle satıldı. Böylece Yekün Hane satışlarında yüzde 25 Pay aldı. Yılın birinci beş ayındaki düşüşü yüzde 20’ye yaklaştı.
Satışlar bütün vilayetlerde düştü
TÜİK datalarından yapılan belirlemelere nazaran, Nisan 2022-Nisan 2023 periyodunda, Türkiye’de Yekün 85 bin 652 adet Hane satılırken, Laf konusu satışların bütün vilayetlerde düştüğü görüldü.
En Çok düşüş görülen vilayetler Hatay (yüzde 77), Adana (yüzde 48), İstanbul (yüzde 47), Karabük (yüzde 46,9), Antalya (yüzde 39), Şanlıurfa (yüzde 46), Osmaniye (yüzde 56), Yalova (yüzde 41), Siirt (yüzde 40,4) oldu.
Sektör temsilcileri, Hane kesiminde düşüşün nedenini seçim sürecinde ‘bekle gör’ devri, krediye erişim zorluğu, arz ıstırabının fiyatlar üzerindeki baskısı olarak gösterdi.
Türkiye genelinde ipotekli Hane satışları Nisan ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 32,0 azalış göstererek 21 bin 769 oldu. Yekün Hane satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 25,4 olarak gerçekleşti.
Ocak-Nisan devrinde gerçekleşen ipotekli Hane satışları ise bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 19,7 azalışla 80 bin 591 oldu. Nisan ayındaki ipotekli satışların 7 bin 388’i; Ocak-Nisan devrindeki ipotekli satışların ise 25 bin 552’si birinci el satış olarak gerçekleşti. BDDK bilgilerine nazaran nisan ayının birinci haftasında 397 milyar lira seviyesinde olan Hane kredileri mayısın birinci haftasında 415 milyar liraya çıktı.
Özel bankalarda nema yüzde 3’e çıktı
Nisan ayında 100 milyar liradan Çok artan Hane kredilerinin yılın birinci üç ayında yalnızca 30 milyar lira arttığı görülüyor.
Ocak ayının birinci haftasında 360 milyar lira olan hacim mart ayının nihayet haftasında 391 milyar liraya kadar çıkmıştı. Mevzuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz bankacılar, halk bankalarının Hane kredilerini onaylamadığını, onaylanan kredilerin de 250 bin TL’yi geçmediğini söyledi. Bir bankacı şöyle dedi: “Özel bankalarda Hane kredisi onaylarında Problem yok fakat Hane kredi faizleri aylık yüzde 2’den yüzde 3’e çıkmış durumda.”
Bir diğer bankacı ise orta gelirliye yönelik Yeni Meskenim kampanyalarında Nisan ayında ağır bir Devre geçirildiğini ve bu kampanya dahilinde verilen kredilerde bir üst Hudut bulunmadığını anlatarak, “Nisan ayında Hane kredisi hacmindeki artışların Kıymetli bir kısmı buradan kaynaklanıyor” dedi.
Konut satışlarındaki düşüş küresel sorun
Konut satışlarındaki düşüş yalnızca Türkiye’de değil, bütün dünyada tartışılan bir bahis. bütün dünyada Hane fiyatları ve satışları COVID-19 pandemisi sonrası bir anda fırladı. Lakin Goldman Sachs’ın nihayet raporunda da belirtildiği üzere, Hane satışları dünyanın en Aka 10 iktisadında Önemli manasında çakıldı.
ABD: Hane fiyatlarında 2021- 2022’de yaşanan ralli, Eylül 2022’de yerini düşüşe bıraktı. Yüksek kredi faizleri ve reseson tasası fiyatları geriletse de satışlarda beklenen canlılık yaşanmadı. Ocak 2023’te Hane satışları yüzde 0.7’lik düşüle aylık 4 milyona geriledi. Bu Ekim 2010’dan bu yana en düşük sayı.
İNGİLTERE: Gayrımenkul alanında çalışanların çatı kuruluşu RICS, nisan ayında İngiltere’de Hane fiyatları ve satışlarının düşmeye devam edeceğini, durumun uzun vadede düzeleceğine dikkat çekti. İngiltere’de ortalama bir meskenin fiyat 287 bin 506 sterline çıktı.
AB: AB Komitesi mart ayında, 2022’nin nihayet çeyreğine 2021’in birebir çeyreğine oranla 14 AB ülkesinin 12’sinde mesken satışlarının düştüğünü açıkladı. AB İstatistik Ofisi (Eurostat) de birliğin 27 ülkesinin 15’inde Hane fiyatlarının bu yılın birinci çeyreğinde 2015’ten bu yanaki en Aka çeyrek düşüşü yaşadığını duyurdu. En Aka düşüşe yüzde 6.5’la Danimarka Şahit oldu.
Konut alıcısı beklemede
Boss4 Gayrimenkul Yönetim Şurası Lideri Abdülkadir Akkuş:
“Seçim sürecine girdik ve bundan Evvel de Aka bir zelzele yaşadık. Yerli ve yabancı alıcılar seçim sonrası için konum aldı. Yatırımcı beklemede. 28 Mayıs’taki seçimlerden sonra Hane kesiminde hareketlilik olacağını düşünüyorum. Suudi Arabistan, Azerbaycan, Kuveyt, Bahreyn’den, Körfez ülkelerinden seçim sonrası hareketlenme bekliyoruz. Fakat faizlerin Fazla yükselmemesi lazım. karşıt halde beşerler döviz ve altına yönlenebilir.”
Dövizdeki makas vazgeçiriyor
Master Türk Yönetim Şurası Lideri Gökhan Taş:
“Seçimden Dolayı insanların erteleme beklentisi vardı. Bir de krediye ulaşım neredeyse imkansız hale geldi. Bankalardan kredi almak zorlaştı. Bilhassa döviz bozdurup gayrimenkul alacaklar için de makas Fazla arttı. Buradaki makas yüzde 15 açıldı. 19’a dolar satacaksın, 21 liraya alacaksın. Döviz bozdurup alacaklar bunu yapmamaya başladı. Lakin hazirandan sonra bir artış olacağı kanısındayım.”
Bankalar kredi için iştahsız
Karmar A.Ş. İcra Heyeti Lideri Emrullah Yedikardeş:
“Seçim öncesinde piyasalarda oluşan belirsizlik ve bankaların kredi konusunda ‘bekle gör’ siyaseti izleyerek kredi vermeye Fazla istekli olmaması Hane satışlarındaki gerilemenin anne nedenlerinden oldu. Her ne kadar hali hazırda devam eden kampanya ile 0,69 kredi faizi sunulan konutlarda talep ve satış olsa da, bu türlü bir kredi imkanı olmayan ve ikinci el konutlarda satışlar nerdeyse durma noktasında. Biz seçimle ülkedeki belirsizliğin sona ereceğini ve piyasaların toparlanacağını düşünüyoruz.
Arz meşakkati negatif baskı yaratıyor
MARS İcra Şurası Lideri Hakan Bucak:
“Arz ıstırabının fiyatlar üzerindeki negatif baskısı devam ediyor. Bu duruma Bazen insanların geliştirdiği fırsatçılık da eklenince sayılar alım gücünün Fazla üstüne çıkmış durumda. Hem Hane üreticisini hem de alıcıyı etkileyen Fazla Çok negatif bileşen Laf konusu. Tüm bunlara bir de zelzelenin yarattığı ruhsal tansiyon eklenince geliştirici Hane üretmek, Mesken halkı ise Hane satın alma konusunda Fazla istekli ve iştahlı olamıyor.”
Yabancıya satış nisanda çakıldı
Yabancılara yapılan Hane satışları nisan ayında, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 60,3 azalarak 2 bin 557 oldu. Geçen ay Yekün Hane satışları içinde yabancılara yapılan Hane satışının hissesi yüzde 3’de aldı. Yabancıya satışta birinci sırayı bin 24 Hane satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 792 Hane satışı ile İstanbul ve 186 Hane satışı ile Mersin izledi.
MARS İcra Şurası Lideri Hakan Bucak, bu yılın birinci beş ayında yabancıya satışın 13 bin 483 olduğuna aşiret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yabancı yatırımcı tarafında da geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 35’i bulan bir kayıp Laf konusu. Yaşanan düşüşün anne nedeni zelzele üzere görünüyor. Zira yabancılar ortasında Türkiye’deki konutların güvenilirliğine ait bir dert oluştu.
Bununla Birlikte Rusların Türkiye gayrimenkul dalındaki birincilikleri 13 aydır devam ediyor. Savaştan bu yana yönelimde 3,5 katlık bir artış Laf konusu. Bu trendin devam etmesini bekliyoruz.
Kaynak: Dünya Gazetesi / Hamide HANGÜL, Birol BOZKURT
Yorum Yok