Rossetto, AA muhabirine “asrın felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarla ilgili değerlendirmelerde bulunarak, bu sarsıntıların özelliklerini ve yaşanan emsal zelzelelerle olan farklarını anlattı.
Kahramanmaraş bölgesinin sismik özelliklerinin bilinen bir durum olduğuna işaret eden Rossetto, şunları söyledi:
“Kahramanmaraş bölgesinin sismik özelliklerini biliyorduk. Fakat bu, Fazla Aka bir sarsıntı. Aslında birinci Aka sarsıntı, şark Anadolu fay sınırındaki ikinci Aka sarsıntısı tetikledi. Elimizde esasen yıkıcı olma özelliklerine sahip Aka bir zelzele varken, onu ikinci bir Aka zelzele takip etti. Bu Fazla yaygın bir durum değildir. Sismik dizaynlar yapılırken mutlaka düşündüğümüz bir durum değildir.”
Tektonik plakaların birbirini iterek ya da birbirinin karşıt istikamette devinim ederek zelzeleleri oluşturduğu bilgisini veren Rossetto, bu hareketlerin bir güç ortaya çıkardığını lisana getirdi.
Rossetto, bu gücün yıllar içinde oluştuğunun ve Fazla kısa müddette boşalabildiğinin altını çizdi.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin Fazla Çok vefata yol açan Aka zelzeleler olmasına ait Rossetto, “Eğer ki gücün biriktiği bir fay sınırı zati kırılmaya yakınsa Ufak bir güçle kırılabilirler. Burada da bu durum yaşandı. Birinci sarsıntının ortaya çıkardığı güç ve yer sarsıntısı, ikinci fay çizgisinin kırılmasına yol açtı. Muhtemelen birinci kırılan fay çizgisi bir halde kırılmaya yakındı ve ikinci zelzelesi de tetikledi.” diye konuştu.
– Kahramanmaraş’ta San Andreas fayında oluşan 1994 sarsıntısından 30 kat daha Çok güç ortaya çıktı
Rossetto, sarsıntının Fazla Çok mevte yol açmasına ait ise tarihi yerleşimlerin bulunduğu bölgede sismik hareketlere sağlam olmayan Fazla eski yapıların bulunmasını Sebep gösterirken yeni binaların da bu hareketlere Müsait olmayan biçimde tasarlandığını belirtti.
“Bu kadar Aka bir zelzelenin bu kadar mevte yol açması şaşırtan değil.” diyen Rossetto, Türkiye ve Suriye’yi etkileyen zelzelenin ABD’deki San Andreas fayı üzerinde 1994’te yaşanan Northridge sarsıntısına misal özelliklerde olduğunu söyledi.
Bu sarsıntının 6,7 şiddetinde olduğunu hatırlatan Rossetto, “Ancak bu sarsıntı, yalnızca 6,7 büyüklüğündeydi ve bu, güç salınımı açısından en az 30 kat daha Çok olan 7,8’den Fazla daha düşük bir güç salınımı yapar.” dedi.
Rossetto, Aka zelzelelerin daha Aka ziyanlara yol açtığına işaret ederek, bu sarsıntılara karşı hazırlıklı olunması gerektiğinin altını çizdi.
– “Bu büyüklükte bir zelzeleye Sebep olacak gücün uzun yıllarda birikmiş olması gerekir”
Rossetto, harita üzerinde Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin oluşması ve özelliklerini de anlattı.
Anadolu, Afrika ve Arap levhalarının kesiştiği bir noktada zelzelelerin yaşandığını kaydeden Rossetto, “Bu noktada 3 tektonik levha birleşiyor ve çarpışıyor. devinim ederek birbirlerini ittiriyorlar. Bu buluşma noktasında Fazla Çok güç birikiyor ve Fazla Aka fay çizgileri oluşuyor. Birbirlerinin karşıt istikametinde devinim ediyorlar. Bu buluşma noktasına ‘üçlü kavşak’ diyoruz. Bu noktalar yüksek sismik hareketlere sahip noktalar.” diye konuştu.
Prof. Dr. Tizian Rossetto, Türkiye’deki zelzele örneğinde tektonik levhalarının hudutları boyunca artçı sarsıntıların gerçekleştiğini söyledi.
– “Artçı şoklar haftalarca sürebilir”
Kahramanmaraş etrafında nihayet Aka zelzelenin yaklaşık 500 Yıl Evvel gerçekleştiğini hatırlatan Rossetto, şöyle devam etti:
“Bu olağan bir durum. Güç, Vakit içinde birikir ve Aka sarsıntılara yol açar. Şayet Fazla Çok yer sarsıntısına Sebep olmayan Ufak sarsıntılar olursa, güç yavaşça boşalır. Şu anki örnekte; bu büyüklükte bir sarsıntıya Sebep olacak gücün uzun yıllarda birikmiş olması gerekir. Bu nedenle 500 Yıl bu büyüklükteki sarsıntılar için olağandır.”
Rossetto, tıpkı fay sınırı üzerindeki bir sonraki Aka zelzelenin tarihinin varsayım edilemeyeceğini vurgulayarak, “Bir sonraki 7,8 büyüklüğündeki sarsıntının tekrar 500 Yıl sonra yaşanacağı Kesin değil. Şu Lahza levhalar bir istikrara oturana kadar hareketlilik devam ediyor. Bu hareketliliği artçı sarsıntılarda görüyoruz. Aka sarsıntı yaşandı ve şu Lahza Ufak sarsıntılar yaşanıyor. Artçı şoklar haftalarca sürebilir lakin Kesin olarak bilemesek de daha düşük olacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
Yorum Yok