Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan “Kahramanmaraş ve Hatay Sarsıntıları Raporu”ndan derlenen bilgilere nazaran, bitkisel üretim ve hayvancılık kesimlerinin zelzele öncesi durumuna kısa müddette ulaştırılarak sürdürülebilir üretim ortamının sağlanması emeliyle çalışmalar Hız kesmeden devam ediyor.
Bu kapsamda zelzeleden etkilenen vilayetlerde ziyan gören ziraî altyapının rehabilite edilmesi yahut tekrar inşası, canlı hayvan kayıplarının yerine konulmak suretiyle karşılanması, ziraî pazarlama konusunda kamunun aktifliğinin artırılması, bölgeden göçün ziraî üretim üzerine olabilecek Olumsuz tesirinin azaltılması için tarım çalışanı istihdamının teşvik edilmesi ve çiftçilerin üretimden vazgeçmelerinin önlenmesini sağlamak üzere Gerekli önlemlerin alınması hedefleniyor.
Su eserleri dalında uzun periyotta yetiştiricilik üretiminin artırılmasına yönelik ziraî dayanaklardan alınan hissenin artırılması ile kesimin büyümesi ve yöre halkına alternatif Amel imkanlarının oluşturulması, bölgenin tekrar rehabilitasyonu kapsamında barajlarda yetiştiricilik kullanım alanlarının Ufak ölçekli işletmelere tahsisinin artırılması, yetiştiricilik tesislerinin tam kapasite çalışması ile istihdamın artırılması, tıpkı vakitte yeni tesis kurulumuna finansman takviyesi sağlanması Değerli görülüyor.
Binalarda zelzeleye sağlam ahşap kullanımının yaygınlaştırılması, sıfır atık ve sıfır emisyon çerçevesinde ahşabın yaygın kullanıldığı Örnek köyler oluşturulmasının göçün önlenmesine ve ziraî üretimin sürdürülmesine katkı sağlaması bakımından Ehemmiyet taşıdığının altı çiziliyor.
Sulama dalında uzun devirde ise tesislerin tamirinin sağlanarak bölgede ziraî iktisat ve istihdam açısından Değerli olan sulama hizmetlerinin devamının sağlanması ve ziraî dayanakların artırılması yoluyla bölgeden göçün önlenmesi Ehemmiyet taşıyor.
En Çok hasar sulama sektöründe
Hayvancılık kesiminde Yekün hayvan varlığındaki hasarın tespitine yönelik çalışmalar sürdürülürken, var durumda 8 bin 241 büyükbaş, 64 bin 260 küçükbaş, 42 bin baş kanatlı hayvanın telef olduğu belirlendi. Ayrıyeten Adıyaman’da 533 bin, Malatya’da ise 168 bin civciv telef oldu. Bu kapsamda, hayvan vefatları nedeniyle yetiştiricilerin 602,5 milyon lira kayba uğradığı iddia edildi.
Deprem bölgesinde bulunan 233 bin 230 ağıl ve ahırın 13 bin 284’ü yıkıldı.
Bölgede bulunan yaklaşık 1,6 milyon arı kovanından 5 bin 756’sının ziyan gördüğü belirlendi. Bunların yine temin edilmesinin maliyetinin 8,6 milyon lira olduğu öngörüldü.
Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Hatay’da bulunan Özel kesime ilişkin 12 Eser deposunda hasarların Yekün maliyetinin 221 milyon lira olduğu saptandı.
Deprem bölgesinde yer Meydan Özel dala ilişkin kimi İç su yetiştiriciliği tesislerinde meydana gelen hasar nedeniyle 101 ton balık ve 37,4 milyon yavru balık öldüğü ve Yekün maliyetin 63,2 milyon lira olduğu hesaplandı.
Gıda kesiminde ise Hatay Besin Denetim Laboratuvarında yer Meydan makine-teçhizatta sarsıntıda çıkan yangına bağlı olarak yaklaşık 50 milyon liralık, Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’ye bağlı Malatya ve Elazığ Şeker Fabrikalarında ise yaklaşık 1,3 milyon lira meblağında hasar tespiti yapıldı.
Orman genel Müdürlüğüne (OGM) ilişkin yapı ve ekipmanlardaki hasarın toplamının yaklaşık 3 milyar lira olduğu öngörüldü. DSİ tarafından birinci etapta hesaplanan sulama bölümü kestirimi hasar fiyatı 19,5 milyar lirayı buldu.
Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) ilişkin 18 depoda Yekün hasarın 81,6 milyon lira ve tarım İşletmeleri genel Müdürlüğünün (TİGEM) tesislerinde tespit edilen hasarın ise Yekün maliyetinin 134,1 milyon lira olduğu varsayım edildi.
Bu kapsamda tarım bölümünde meydana gelen hasarların toplamının birinci tespitlere nazaran 24,2 milyar lira seviyesinde olduğu belirlendi.
Depremden ziyan gören hayvanların telafisi için ise ziraî destekleme bütçesine 580,3 milyon lira ödenek tahsis edilmesine muhtaçlık duyuluyor. Hayvan yetiştiricilerine dağıtılmak üzere yem için 1 milyar lira ödenek muhtaçlığı bulunuyor.
Öncelikle besici ve çiftçinin gereksinimlerinin karşılanması öneriliyor
Laf konusu rapora nazaran, kısa vadede alınması gereken siyaset teklifleri ortasında hasar gören ahır ve ağılların tamiri, yıkılanların yine inşa edilmesi, yıkılan ahır ve ağıllar nedeniyle barınma sorunu bulunan hayvanlar için hayvan çadırı tedarik edilmesi ile hayvan yetiştiricilerine kaba ve kesif yem, ilaç ve aşı tedarik edilmesi yer alıyor.
Ayrıca depo, sürece tesisi ve silo üzere yapıların tamiri ve yine yapılması, hayvan kayıpları nedeniyle oluşan zararın, yetiştiricilerin yine hayvan alımını sağlayacak formda tazmin edilmesi, ilkbahar ekilişlerinin yapılmasının temini gayesiyle üreticilere tohum ve gübre takviyesi verilmesi, bölgede gereğince mevsimlik tarım personelinin istihdamı için önlemlerin alınması da kısa vadeli siyaset teklifleri kapsamında bulunuyor.
Öncelikle yapılması gerekenler ortasında, traktör başta olmak üzere tarım makinelerinde gerçekleşen hasarın tespiti ve bunların çalışır hale getirilmesi, yıkılan kentlerin mimarisi yine tasarlanırken kent ekolojisi için Aka kıymete sahip olan Belde ömrü ile ormanın bir ortada olduğu kent ormancılığı anlayışıyla devinim edilmesi de öneriliyor.
Bölgedeki sulama tesislerinin borçlarının yapılandırılması, tarım ve Orman Bakanlığınca Laf konusu hasarların telafi edilmesine başlanması, bölgedeki yeraltı sularının sulamada kullanımının tekrar kıymetlendirilmesi de kısa vadeli siyaset teklifleri ortasında bulunuyor.
Orta ve uzun vadeli siyaset önerileri
Orta vadeli siyaset teklifleri ortasında TMO tarafından Eser alım süreçlerinin daha aktifleştirilmesi için süreksiz alım merkezlerinin sayısının artırılması, göç nedeniyle ekilmeyecek toprakların belirlenerek tarım ve Orman Bakanlığı aracılığı ile kiralanmasının sağlanması yer aldı.
Diğer orta vadede teklifler ise “yangın, zelzele, sel, çığ üzere afetlere müdahale edebilecek halk Kurum ve kuruluşlarının kaynak envanterinin oluşturularak afet öncesi ve esnasında koordinatör kuruma bilgi akışı sağlayan bir program geliştirilmesi, orman yangılarıyla gayrette kullanılan hava ve kara taşıtlarının sayısının artırılması ve bunların afetlerle gayret kapasitesinin geliştirilmesi ve depolama tesislerinin güvenliğinin belirlenmesi ve sürdürülebilmesi emeliyle AR-GE faaliyetlerine kaynak ayrılması” halinde sıralandı.
Uzun vadede ise uygulanması önerilen siyasetler ortasında ise şöyle özetlendi:
– tarım dalından çıkışların önlenmesi için zelzele bölgesine yönelik destekleme programlarının uygulanması,
– Barajlarda sarsıntılar sırasında maruz kalınan sismik aktiviteyi kaydeden zelzele kayıt aygıtlarının kurulması, barajların sarsıntılardaki davranışına yönelik bilgi ve deneyimin artırılması için gözleme dayalı bilgi edinilmesi,
– zelzele bölgesindeki barajlara rezervuar/kuyruk suyu düzeyi izleme, akış göstergeleri ve hava durumu ölçümleri iç olmak üzere Çeşitli sensör cinslerini içeren erken İkaz sistemlerinin kurulması.
Yorum Yok