Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, kişisel müracaatın, Türk hukuk tarihinin en Aka kazanımlarından ve ıslahatlarından biri olduğunu belirterek, “Bu ferdi müracaatın tesirli ve başarılı halde istikbal jenerasyonlara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil hepimizin ortak sorumluluğudur.” dedi.
Arslan, kentteki bir otelde düzenlenen “Adli Yargıda Kişisel müracaat İhlal Kararları ve İhlalin Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması” Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, bu toplantıların, ferdi müracaatın daha tesirli halde uygulanabilmesi için yargısal diyalog yoluyla ortak meselelere tahlil bulmayı amaçladığını söyledi.
Toplantının başarılı geçmesi temennisinde bulunan Arslan, şöyle devam etti:
“Bilindiği üzere anayasal kimliğimizin başat ögesi hukuk devleti unsurudur. Anayasanın ikinci unsuruna baktığımızda birçok niteliğin sayıldığını görürüz fakat bu Tümce ‘Demokratik bir hukuk devletidir.’ formunda tamamlanır. Hasebiyle ikinci hususta Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri ortasında hukuk devleti sayılırken Fazla Değerli bir detay da saklıdır orada. Hukuk devleti yalnızca niteliklerden, Cumhuriyetin Temel unsurlarından biri değildir, tıpkı vakitte farklı bir okumayla anne unsurudur, anne pahasıdır. Zira cümleye baktığınızda aslında ‘Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir.’ diye de okuyabiliriz. Ortadaki öteki bütün nitelikler bir manada hukuk devletinin vasfı niteliğindedir.”
Arslan, anayasanın diğer bütün hususlarının, aslında bir manada, anayasanın ikinci unsurunun, Özellikle de hukuk devletinin bir açıklaması, ayrıntılandırılması mahiyetinde olduğunu belirterek, “‘Peki hukuk devleti nedir?’ diye sorduğumuzda Fazla komplike bir Meydan çıkıyor karşımıza. Birçok ögesi olan bir kavram lakin bugün burada bu toplantının da konusunu teşkil eden yargı kararlarının tesirli bir formda uygulanması, hukuk devletinin en Kıymetli özelliği olarak, niteliği olarak karşımıza çıkıyor.” diye konuştu.
Bu kavramın tarih boyunca hukuk ideolojisiyle uğraşanların Temel konusu olduğunu, Kant ve Mevlana’dan örnekler vererek anlatan Arslan, “Bir toplumun geleceği yargının Fazla güzel işlemesine bağlıdır. Hakimin, Müstakil ve tarafsız bir biçimde uyuşmazlıkları çözme kabiliyetine ve kapasitesine bağlıdır. Tam da bu nedenle hakim, Mevlana’nın gözünde bir rahmettir, kıyametteki eşitlik denizinin bir damlasıdır.” dedi.
Arslan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kuşkusuz, hakimin uyuşmazlıkları barışçıl formda gidermesi, eşitlik ve hakkaniyete Müsait kararlarının tesirli biçimde uygulanmasına bağlıdır. Bu nedenle anayasa mahkemesi kararlarında vurgulandığı üzere hukuk güvenliğinin ve hukukun üstünlüğünün tam manasıyla sağlanabilmesi için yalnızca hukuka karşıtlığın yargı kararıyla tespit edilmesi kâfi değildir, birebir vakitte tespit edilen bu hukuka tersliğin bütün sonuçlarıyla Birlikte ortadan kaldırılması da gereklidir. Bu manada yargılanma sonunda verilen kararların tesirli formda icrası adil yargılanma hakkının Değerli ögelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.”
– “Subjektif tesirin ötesinde daha Değerli olan, ferdi müracaatın objektif etkisidir”
Bireysel müracaatın başarısı ve tesirli bir yol olarak yoluna devam edebilmesinin, ihlal kararlarının kesinlikle yerine getirilmesine ve gereği üzere uygulanmasına bağlı olduğunu da Anlatım eden Arslan, şunları kaydetti:
“Burada yalnızca münferit müracaatlarda ihlalin giderilmesini, müracaatçının ziyanının giderilmesini kastetmiyoruz. Bu elbette kişisel müracaatın subjektif tesiri. Anayasada teminat altına alınan rastgele hakkı ihlal edilen bireyin, bu ihlalden kaynaklanan ziyanının kesinlikle giderilmesi gerekir. Bu aslında devlet olarak bireylere karşı sorumluluğumuzun da bir gereğidir. Ancak bu subjektif tesirin ötesinde bundan tahminen de daha Değerli olan, ferdî müracaatın objektif tesiridir.”
Arslan, ferdi müracaatta Temel maksadın bir ülkede Biricik tek bütün bireylerin hak ihlali tezlerini ortadan kaldırmak ve onları karşılamak olmadığına işaret ederek, “Bu Mümkün de değildir. Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşan 100’ün biraz üzerinde raportöre sahip olan bir mahkeme. Bugün prestijiyle 123 bine yakın ferdi müracaat Mevcut Anayasa Mahkemesi’nin önünde. Dünyanın hiçbir anayasa mahkemesinde, hiçbir memleketler arası insan hakları mahkemesinin önünde bu kadar müracaat yok.” tabirlerini kullandı.
Ağır bir yük ile karşı karşıya kalındığını lisana getiren Arslan, “Bir kere bunu kabul etmek zorundayız. Ağır bir Amel yükü ile karşı karşıya kalan ve her geçen gün artan Amel yüküyle çaba etmek zorunda olan bir mahkeme bu kadar Fazla kişisel müracaatla subjektif etkiyi sağlayarak gayret edemez. O halde Biricik yol, Biricik tahlil ferdî müracaatın objektif tesirini hayata geçirmek ve başarılı bir biçimde uygulamaktır.” diye konuştu.
– “Amaç yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir”
Arslan, objektif tesirin ne olduğuna yönelik de değerlendirmede bulunarak, şunları kaydetti:
“Yasama, yürütme ve yargı organları, yönetim makamları, ihlali gidermekle yükümlü olan makamlar, halk gücü kullanan organlar, Anayasa Mahkemesi’ne yeni bir şikayetin olmasını, gerçekleşmesini beklemeden hak ihlalinin kaynaklarını kurutmak durumundadırlar. Yargı organlarımız, mahkemelerimiz, yeni bir müracaatın yapılmasını beklemeden Anayasa Mahkemesi ihlal kararlarında ortaya konan birincileri ve asılları göz önünde bulundurarak kararlarını vermek durumundadır. İdari makamlar, idari süreçler yaparken anayasa mahkemesinin ferdî müracaatta verdiği ihlal kararlarının, bu kararların münasebetlerini, kararda ortaya konulan unsurları ve temelleri dikkate almak durumundadırlar. Bunu yaptığımız takdirde biz yeni müracaatların münasebetiyle da yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önleyebiliriz.”
Buna birebir vakitte ferdî müracaatın önleyici fonksiyonu de denilebileceğine dikkati çeken Arslan, “Çünkü Gaye yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemektir, Biricik tek bütün ihlalleri ortadan kaldırmak değildir.” dedi.
Arslan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türk hukuk tarihinin en Aka kazanımlarından, en Aka ıslahatlarından biri kişisel müracaattır ve bu kişisel müracaatın tesirli ve başarılı formda istikbal kuşaklara aktarılması, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil, hepimizin ortak sorumluluğudur. Bu, istikbal kuşaklara karşı hepimizin ortak borcudur.”
Bölge Adliye Mahkemesi Lideri Hasan Küçükosman, Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Çelikkol, Avrupa Kurulu Ankara Program Ofisi reis Vekili Pınar Başpınar’ın da açılış konuşması yaptığı toplantı, kişisel müracaat ihlal kararlarının objektif ve subjektif tesirleri ile ferdi müracaatlarda sık karşılaşılan ihlal alanları bahislerindeki oturumlarla devam etti.
Yorum Yok