Anayasa Mahkemesi (AYM), kamuoyunda “çukur eylemleri” olarak bilinen süreçte Şırnak’ın Cizre ilçesinde uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında yaşananlara ait “hak ihlali” savıyla yapılan ferdi müracaatları reddetti.
Bugünkü Resmi Gazete’de yer Meydan karara nazaran, AYM, Cizre’de 2016’da uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında Emniyet kuvvetlerinin Sıkıntı kullanımı sonucu ölümlerin yaşandığı, bunlar hakkında tesirli soruşturma yürütülmediği ve Türlü hakların ihlal edildiği argümanıyla yapılan ferdî müracaatları karara bağladı.
Yüksek Mahkeme, sıhhat yardımı sağlanmamasından dolayı ömrü müdafaa yükümlülüğünün ihlal edildiği tezinin kabul edilemez olduğuna, şahıs hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait tezlerin açıkça destekten mahrum olduğuna, Kötü muamele yasağı ile Özel hayata hürmet hakkının ihlali müracaatının, müracaat yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna, Anayasa’nın 17’nci unsurunda teminat altına alınan Ömür hakkının maddi ve tarz boyutunun ise ihlal edilmediğine hükmetti.
– Kararın gerekçesinden
AYM’nin kararında, Laf konusu olaylarda 247 halk binası, 6 baraj, 231 Özel ticari işletme, 19 ambulans ve 1643 araca terör saldırısı düzenlendiği, Fazla sayıda mühimmatın ele geçirildiği anımsatıldı.
Sokağa çıkma yasağı uygulanan yerleşim merkezlerinde 3 bin 630 çukur-barikatın kaldırıldığı ve tuzaklanan 6 bin 187 bomba düzeneğinin imha edildiği belirtilen kararda, terör örgütü PKK’nın hücumlarında 335 vatandaşın hayatını kaybettiği, 2 bin 106 kişinin yaralandığı, terör hücumlarında 859 Emniyet görevlisinin şehit olduğu, 4 bin 711 Emniyet görevlisinin yaralandığı, Derik Kaymakamının da terör örgütü mensuplarınca şehit edildiği aktarıldı.
Kararda, bölücü terör örgütü PKK’nın kelamda “öz yönetim” ilanı ve sonrasında devam eden süreçte yaşanan terör olaylarına ait düzenlenen operasyon ve alınan önlemlere karşı bir kıymetlendirme yapılmadığı, bunun AYM’nin misyonu olmadığı belirtildi.
Kararda, “Yoğun terör hadiselerinin, buna bağlı can kayıplarının yaşandığı, bunları sona erdirmek üzere Emniyet operasyonlarının düzenlendiği, nihayet derece tehlikeli ve öngörülemez bir ortamda meydana gelen mevt olaylarına ait somut müracaat değerlendirilirken olayların arka planında yaşananların göz arkası edilmesi düşünülemez.” değerlendirmesi yer aldı.
“Devletin Ömür hakkına müdahalesinin Anayasa’ya Müsait olabilmesi için sağlanması gereken birinci ölçüt, müdahalenin yasal bir desteğinin bulunmasıdır.” kararı hatırlatılan kararda, Anayasa’nın 17’nci unsurunun silah kullanmasına kanunen cevaz verdiği Mecbur durumlarda öldürme fiilinin hukuka Müsait sayılabileceği kaydedildi.
Başvuruda ismi geçen kimi şahısların, kelamda “öz yönetim” ilanından sonra PKK’nın Cizre’deki silahlı hareketlerine katıldıkları vurgulanan kararda, cesetlerinin de örgüt mensuplarınca çukur ve barikatlarla kapatılan ağır çatışmaların yaşandığı silah ve mühimmatların yanında bulunduğuna işaret edildi.
Kararda, vefat olaylarına ait müracaat hakkında, “Somut müracaatta 6 kişinin vefatıyla sonuçlanan Sıkıntı kullanımının, Güç kullanan Emniyet vazifelilerinin kendilerinin ve oburlarının hayatını müdafaa gayesi yanı Dizi Anayasa’nın 17’nci hususunda yer Meydan bir ayaklanmanın bastırılması legal maksadına matuf olduğu kanaatine varılmıştır.” değerlendirmesine yer verildi.
Devletin, kelamda “öz yönetim” ilan edilen bölgelerde yaşayan vatandaşlarının Ömür hakkını terör örgütü PKK’nın aksiyonlarına karşı muhafaza istikametinde misyonu bulunduğuna işaret edilen kararda, şu sözler kullanıldı:
“Anayasa’nın 5. unsuru halk makamlarına terör örgütü PKK’nın devletin topraklarından bir kısmını silah zoruyla işgal ederek burada farklı bir Yönetim kurma teşebbüsünü bertaraf etme misyonunu yüklemektedir. Tıpkı halde devletin ‘öz yönetim’ ilan edilen bölgelerde yaşayan vatandaşlarının Ömür hakkı başta olmak üzere Temel hak ve hürriyetlerini PKK’nın aksiyonlarına karşı muhafaza istikametinde olumlu bir yükümlülüğü daha bulunmaktadır. Esasen toprak bütünlüğünü ve vatandaşlarının hayatlarını muhafazanın devletin Temel varlık nedenlerinden biri olduğu izahtan varestedir. Somut müracaattaki üzere silahlı ayaklanma ve devletin topraklarından bir kısmını işgal etme teşebbüsünde bulunulduğu bir olayda halk otoritesinin Geri çekilme yahut hareketten kaçma üzere bir mecburiliği olduğu kabul edilemez. bilakis bu türlü bir durum eldeki Tüm imkanlarla harekete geçerek var silahlı ayaklanmayı hukuka Müsait bir biçimde bastırmak için harekette bulunmayı gerektirir. Çünkü zıt tavır devletin, vatandaşların Temel hak ve özgürlüklerini muhafaza istikametindeki olumlu yükümlülüğünün ihlali manasına gelebilecektir.”
Yorum Yok