Fransız zelzele bilimci ve jeofizikçi Xavier Le Pichon, Habertürk’te Kürşad Oğuz’un sunduğu “Gelecek Fikirler zelzele Özel” yayınında 11 ili sarsan zelzelelere yönelik tahlillerini ve Türkiye genelindeki zelzele kestirimlerini anlattı.
Türkiye’deki zelzele hareketliliği ve mümkün sarsıntılarla ilgili 20 yıldan Çok bir müddettir çalışmalar yaptığını lisana getiren Le Pichon, Türkiye’nin zelzele jenerasyonunda bir ülke olduğuna işaret etti.
Le Pichon, Türkiye’nin jeolojik olarak “oluşum aşamasında” olan bir ülke olduğunu, bunun da hazırlanılması gereken Fazla Çok zelzele demek olduğunu söyledi.
“Anadolu yaklaşık olarak 4 metre batıya kaydı”
Türkiye’nin şimal ve doğusunda iki Aka fay sınırının olduğuna dikkati çeken Le Pichon, şu değerlendirmede bulundu:
“Anlamamız gereken Fazla Yalın iki şey var. şark Anadolu fayı üzerindeki 7,7’lik birinci Aka zelzele kuzeydeki Anadolu levhası ve güneydeki Arap levhası ortasında oldu. Anadolu yaklaşık olarak 4 metre batıya kaydı. Buradaki nihayet jeodezik harekete baktığımızda yılda ortalama 6 milimetrelik bir kayma Laf konusu. Bu ne demek? Bu fayın bahsettiğimiz 4 metrelik hareketi yapacak enerjiyi biriktirmesi için 500 Yıl gerekmesi demek. 1513’te Pazarcık’ta bir zelzele olduğunu görüyoruz. Yani denebilir ki fay kırıldığında elastik olarak bu Aka devinim için Gerekli güç toplanmıştı ve 500 Yıl sonrası olması gereken zelzele gerçekleşti. Beklenen de buydu. Yani bu sarsıntılarla Birlikte Tüm güç boşaldı.”
“Küçük zelzelelerle karşılaşsanız bile birkaç Yüzyıl rahatsınız”
Le Pichon, her iki Aka sarsıntının akabinde birtakım tespitleri olduğunu belirterek, “Gelecek için şunu söyleyebilirim, bu faylar üzerinde rahat olabilirsiniz. Elbette bu dalga batıya doğuya hakikat yayılabilir. Ufak sarsıntılarla karşılaşsanız bile birkaç Yüzyıl rahatsınız. Ama Yeniden de unutmamak gerekiyor, Tekrar de unutuyoruz. Geçmiştekinin birebirini yapıp, birebir yere birebir binaları inşa ediyoruz.” tabirlerini kullandı.
“Marmara’da 7,6 üzerinde Biricik bir zelzelenin olacağını düşünüyorum”
Le Pichon, İstanbul’da olabilecek mümkün sarsıntılara ait de kestirimlerini paylaştı.
İstanbul’un da Değerli bir fay sınırına yakın olduğuna değinen Le Pichon, “İstanbul’un farklı bölgeleri zelzeleden farklı etkilenecek. Bu bahiste Fazla sayıda Türk araştırmacı, birebir vakitte Çinlilerin de çalışmaları var. önemli olan Bina üretme yönetmeliklerinin bu varsayımlara Müsait olması ve kurallara, yönetmeliklere uyulması. İnsanların hürmet göstermediği, uymadığı düzenlemeler hiçbir işe yaramaz.” değerlendirmesinde bulundu. Le Pichon, şöyle devam etti:
“Marmara’dan 7,6 üzerinde Biricik bir zelzelenin olacağını düşünüyorum. bütün meslektaşlarımın bu türlü düşünmediğimi biliyorum. Onlar 2 ya da 3 zelzele olacağını düşünüyor. Tarih Bazen haklı çıkaracak göreceğiz. Bölgedeki levhaların nasıl geliştiğine bakıyorum. Marmara’da fayın Tüm hareketi, belirli bir uzunlukta Biricik bir anda yapacağını görüyorum.”
İstanbul’da tsunami beklentisinin Aleni denizlerdeki üzere olmayacağını kaydeden Le Pichon, “Marmara için Fazla Aka olmayacak, hasar yaratabilecek tsunamiler olacak.” dedi.
“Yapay olarak zelzele üretemezsiniz”
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde gündeme gelen “yapay deprem” tartışmalarına da değinen Le Pichon, şöyle konuştu:
“Yapay olarak zelzele yaratamazsınız. Yapabileceğiniz Biricik şey, olacak bir zelzelenin daha çabuk gerçekleşmesi için bir şeyler üretmek. Faya su enjekte ederek yahut delerek bunu yapabilirsiniz. Fayın düzlemine su enjekte ederseniz faydaki direnci daha düşük hale getirirsiniz. lakin kimse yürek edemedi. Yapay zelzele üretilmez. Bu türlü bir şey olmaz. Bu türlü bir zelzelesi öne almayı deneyip daha erken başlamasını sağlayabilirsiniz lakin Yapay zelzele üretemezsiniz.”
“İkinci zelzele büsbütün öngörülemez bir depremdi”
Fransız ilim adamı Le Pichon, birinci zelzelenin öngörüldüğünü Ancak ikinci sarsıntının Fazla farklı özelliklere sahip olduğuna işaret etti.
Elbistan ya da Ekinözü’ndeki ikinci zelzelenin Farklı ve şaşırtan olduğunu, 7,6 büyüklüğündeki zelzelenin 10 metrelik bir harekete yol açtığını anlatan Le Pichon, “Bu Fazla Önemli bir kayma. Bu devinim Fazla Aka olmayan bir uzunlukta gerçekleşti. Birinci zelzele batıda başlayıp doğuya yanlışsız yayılmıştı. İkinci zelzelede ise merkezde başlayan yayılma birebir anda iki tarafa gerçek yayıldı. Bu fay Fazla yavaş güç biriktirmiş ve demek ki birinci sarsıntının boşalttığı gerilim ikinci sarsıntısı tetiklemiş. İkinci zelzele büsbütün öngörülemez bir sarsıntıydı. Burada zelzele gerçekleşeceği söylenemezdi. Bu imkansız.” diye konuştu.
Yorum Yok