5434’te tabi memurun re’sen emekliliğinde kurumun takdir hakkı sınırsız mı?

Bilgi, Devlet Liseleri, Devlet Okulları, Devlet Üniversiteleri, Genel, Haberler, İş Dünyası, Oyun, Özel Liseler, Özel Okullar, Özel Üniversiteler, Teknoloji May 12, 2023 Yorum Yok

Danıştay 12. Dairesinin yeni yayınlanan 2 kararında, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 39 uncu hususu yeterince re’sen emekli edilen memurların açtığı davalarda şahıs lehine karar verdi. Süreci hukuka ters bulan bölge yönetim mahkemesi kararları onandı

5434 sayılı Kanunun (mülga) 39 uncu unsuru ne diyor?

“Madde 39 – Emekli aylığı aşağıdaki hallerde bağlanır:

a) Cumhurbaşkanlığında bulunanların bu yerlerden ayrılışlarında istekleri üzerine;

b) 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden bayan ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine,
Seçilmiş belediye reisleri ve vilayetlerin Daima kurul azaları dış olmak üzere, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar kurumlarınca gerek görüldüğünde ıslak kaydı aranmaksızın re’sen,
.”

İlk derece mahkemesi: idare tasarruf maksatlı yapmıştır, hukuka uygundur

Davalı yönetimin mali durumu dikkate alınarak, işçi maaşlarından kaynaklı masraflar azaltılmak suretiyle tasarruf yapılmasının amaçlandığı, davacının takımının boşaltılması sebebiyle işçi muhtaçlığı doğduğu ve yerine Nakil yapıldığına dair bir sav yahut kanıtın evrak kapsamında bulunmadığı; davacının resen emekli edilmesi istikametinde yönetim tarafından kullanılan takdir yetkisinin, kamunun faydasına ve mahalli idari hizmetlerin gereğine Müsait olarak kullanıldığı Sonuç ve kanaatine varılmıştır.

İstinaf: Bu hususta yönetimlerin takdir hakkı sınırsız değildir

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar ile 61 yaşını dolduranların resen emekliye sevki konusunda yönetime takdir yetkisi verilmiş ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, yönetim tarafından, emekliye sevk sürecinin halk faydası ve hizmet gereklerine Müsait olduğunun hukuken geçerli, somut bilgi ve evraklarla kanıtlanması gerektiği; resen emekliye sevk edilen davacı hakkında, hizmetlerini aksattığı, verimli çalışmadığı yahut misyonunu yapamayacak durumda olduğu yolunda bir tespit ve somut bir data bulunmadığından, davalı idarece dava evrakına sunulan dokümanların davacının resen emekliye sevk edilmesi için kâfi nedenler olarak kabul edilmesine İmkan bulunmamaktadır.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
temel No: 2022/4840
Karar No: 2022/5425

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. .

KARŞI taraf (DAVACI) : .
VEKİLİ: Av. .
İSTEMİN KONUSU : .Bölge idare Mahkemesi . İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davalı yönetimde vazife yapan davacı tarafından, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında emekliye sevk edilmesine ait sürecin iptali ile mahrum kalınan mali hakların işletilecek yasal faiziyle Birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

.İdare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla, davalı yönetimin mali durumu dikkate alınarak, işçi maaşlarından kaynaklı masraflar azaltılmak suretiyle tasarruf yapılmasının amaçlandığı, davacının takımının boşaltılması sebebiyle işçi muhtaçlığı doğduğu ve yerine Nakil yapıldığına dair bir sav yahut kanıtın evrak kapsamında bulunmadığı; davacının resen emekli edilmesi istikametinde yönetim tarafından kullanılan takdir yetkisinin, kamunun faydasına ve mahalli idari hizmetlerin gereğine Müsait olarak kullanıldığı Sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge idare Mahkemesi kararının özeti:

.Bölge idare Mahkemesi . İdari Dava Dairesince, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendinde, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar ile 61 yaşını dolduranların resen emekliye sevki konusunda yönetime takdir yetkisi verilmiş ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, yönetim tarafından, emekliye sevk sürecinin halk faydası ve hizmet gereklerine Müsait olduğunun hukuken geçerli, somut bilgi ve evraklarla kanıtlanması gerektiği; resen emekliye sevk edilen davacı hakkında, hizmetlerini aksattığı, verimli çalışmadığı yahut vazifesini yapamayacak durumda olduğu yolunda bir tespit ve somut bir data bulunmadığından, davalı idarece dava belgesine sunulan evrakların davacının resen emekliye sevk edilmesi için kâfi nedenler olarak kabul edilmesine İmkan bulunmadığı; hakikaten, misal bir davada, Danıştay Onikinci Dairesi tarafından verilen 07/02/2022 tarih ve E:2021/6008, K:2022/303 sayılı kararın da tıpkı istikamette olduğu gerekçesiyle, istinaf isteminin kabulüne, idare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu sürecin iptaline, tazmin isteminin kabulü ile dava konusu süreç sebebiyle davacının yoksun kaldığı mali haklarının ödeme yapılmayan her bir ay için farklı ayrı hesaplanacak yasal faiziyle Bir arada davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:

Hakkaniyete Müsait halde yargılanma hakkının ihlal edildiği, temyize mevzu kararda belirtilen Danıştay kararının genel içtihadı yansıtmadığı, bu kararın aksi tarafta verilmiş kararların bulunduğu, yönetimlerinin ekonomik istikametten güç durumda olması nedeniyle, yasal emeklilik kurallarını taşıyan davacının emekliye sevk edilmiş olduğu, yönetimin takdir yetkisi kapsamında gerçekleştirilen süreçte, halk faydası ve hizmet gereklerinin gözetildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:

Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

İdare ve vergi mahkemelerinin sonuncu kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun 49. unsurunda yer Meydan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar yol ve hukuka Müsait olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Kararın, davacıya ödenmesine karar verilen nakdî haklara işletilecek yasal faizin başlangıç tarihine ait karar fıkrasına gelince;

İdare Mahkemesince, davacıya ödenmesine karar verilen mali haklara işletilecek “yasal faizin başlangıç tarihinin”, dava tarihi olarak temel alınması gerekirken, temyize mevzu kararda, ” … ödeme yapılmayan her bir ay için farklı başka hesaplanacak yasal faiziyle Bir arada davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine….” biçiminde karar kurulmasında hukuka ve Danıştay içtihatlarına uygunluk bulunmamakta ise de; bu yanlışlık 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 49. hususunun birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca tekrar yargılama yapılmasına muhtaçlık duyulmayan eksiklik ve yanlışlık kapsamında olduğundan; kararın yasal faizin başlangıç tarihine ait kısmının, “…dava açma tarihi olan 04/08/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine….” halinde düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1.Davalı yönetimin temyiz isteminin reddine,

2.Yukarıda özetlenen münasebetlerle davanın reddi yolundaki. idare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının kabulü ile idare Mahkemesi kararının kaldırılması, dava konusu sürecin iptali, tazmin isteminin kabulü ile dava konusu süreç sebebiyle davacının yoksun kaldığı mali haklarının ödeme yapılmayan her bir ay için farklı başka hesaplanacak yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesi yolundaki. Bölge idare Mahkemesi . İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının “…dava açma tarihi olan 04/08/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine….” halinde düzeltilerek ONANMASINA,

3. Temyiz masraflarının istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,

4. 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 50. hususu uyarınca, bu onama kararının taraflara bildirisini ve bir örneğinin de .Bölge idare Mahkemesi . İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen belgenin. idare Mahkemesine gönderilmesine, 14/11/2022 tarihinde Kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
temel No: 2022/4836
Karar No: 2022/5424

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. .

KARŞI taraf (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU: . Bölge idare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının te
temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

Davalı yönetimde vazife yapan davacı tarafından, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında emekliye sevk edilmesine ait sürecin iptali ile mahrum kalınan mali hakların işletilecek yasal faiziyle Birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

. idare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla, davalı yönetimin mali durumu dikkate alınarak, işçi maaşlarından kaynaklı sarfiyatlar azaltılmak suretiyle tasarruf yapılmasının amaçlandığı, davacının takımının boşaltılması sebebiyle işçi gereksinimi doğduğu ve yerine Nakil yapıldığına dair bir sav yahut kanıtın evrak kapsamında bulunmadığı; davacının resen emekli edilmesi istikametinde yönetim tarafından kullanılan takdir yetkisinin, kamunun faydasına ve mahalli idari hizmetlerin gereğine Müsait olarak kullanıldığı Sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge idare Mahkemesi kararının özeti:

. Bölge idare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince, . sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 39. hususunun birinci fıkrasının (b) bendinde, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar ile 61 yaşını dolduranların resen emekliye sevki konusunda yönetime takdir yetkisi verilmiş ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, yönetim tarafından, emekliye sevk sürecinin halk faydası ve hizmet gereklerine Müsait olduğunun hukuken geçerli, somut bilgi ve evraklarla kanıtlanması gerektiği; resen emekliye sevk edilen davacı hakkında, hizmetlerini aksattığı, verimli çalışmadığı yahut misyonunu yapamayacak durumda olduğu yolunda bir tespit ve somut bir data bulunmadığından, davalı idarece dava evrakına sunulan dokümanların davacının resen emekliye sevk edilmesi için kâfi nedenler olarak kabul edilmesine İmkan bulunmadığı; hakikaten, misal bir davada, Danıştay Onikinci Dairesi tarafından verilen 07/02/2022 tarih ve E:2021/6008, K:2022/303 sayılı kararın da tıpkı tarafta olduğu gerekçesiyle, istinaf isteminin kabulüne, idare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu sürecin iptaline, tazmin isteminin kabulü ile dava konusu süreç sebebiyle davacının yoksun kaldığı mali haklarının ödeme yapılmayan her bir ay için başka ayrı hesaplanacak yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN ARGÜMANLARI:

Hakkaniyete Müsait formda yargılanma hakkının ihlal edildiği, temyize husus kararda belirtilen Danıştay kararının genel içtihadı yansıtmadığı, bu kararın zıt istikamette verilmiş kararların bulunduğu, yönetimlerinin ekonomik taraftan güç durumda olması nedeniyle, yasal emeklilik koşullarını taşıyan davacının emekliye sevk edilmiş olduğu, yönetimin takdir yetkisi kapsamında gerçekleştirilen süreçte, halk faydası ve hizmet gereklerinin gözetildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:

Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

İdare ve vergi mahkemelerinin sonuncu kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. hususunda yer Meydan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar yol ve hukuka Müsait olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Kararın, davacıya ödenmesine karar verilen nakdî haklara işletilecek yasal faizin başlangıç tarihine ait karar fıkrasına gelince;

İdare Mahkemesince, davacıya ödenmesine karar verilen mali haklara işletilecek “yasal faizin başlangıç tarihinin”, dava tarihi olarak temel alınması gerekirken, temyize husus kararda, “… ödeme yapılmayan her bir ay için başka farklı hesaplanacak yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine….” halinde karar kurulmasında hukuka ve Danıştay içtihatlarına uygunluk bulunmamakta ise de; bu yanlışlık 2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 49. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yine yargılama yapılmasına muhtaçlık duyulmayan eksiklik ve yanlışlık kapsamında olduğundan; kararın yasal faizin başlangıç tarihine ait kısmının, “…dava açma tarihi olan 04/08/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle Birlikte davalı yönetim tarafından davacıya ödenmesine….” biçiminde düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Yorum Yok

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir