EYT ARALIK’TA MECLİS’TE OCAK’TA YÜRÜRLÜKTE
3600 ek gösterge çalışması sonrası öncelikli gündem halini Meydan EYT düzenlemesinin taslağı Biricik formül halinde teknik olarak tamamlandı. Düzenlemenin Aralık ayında TBMM’ye sunulması, 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR? YAŞ KURALI BÜSBÜTÜN ORTADAN KALKIYOR
EYT düzenlemesi ile ıslak kaidesi büsbütün ortadan kalkacak. Tıpki 8 Eylül 1999 öncesinde olduğu üzere prim ve sigortalılık koşulu aranacak.
Daha Aleni tabirle 8 Eylül 1999 öncesi emeklilik sigortası girişi olan herkes EYT kapsamında olacak. Burada EYT kapsamında olmak emekli olmaya yetmeyecek. Sigortalılık müddeti ve prim gününü tamamlamak gerekiyor.
SİGORTALILIK MÜDDETİ BAYANLARDA KALKTI
Sigortalılık müddeti bayanlarda 8 Eylül 2019’da dolduğu için bu Koşul bayanlarda aranmayacak. Erkeklerde ise bu tarih 8 Eylül 2024’te sona eriyor.
EYT’LİLERİN EMEKLİLİK HAKKI İÇİN PRİM GÜNÜ OLMAZSA OLMAZ
1999 maddesiyle birlikte SSK’lı bayanlar 20 Yıl 5.000-5975 gün, erkekler ise 25 Yıl 5.000-5975 gün prim ile emekli olmayı beklerken erkekler 58, bayanlar ise 56’yı bulan ıslak kuralı ile karşılaştı. Bağ-Kur ve emekli sandığında ise erkeklerde 9.000 gün bayanlarda ise 7.200 gün prim koşulu ve Yine 20 Yıl ile 25 Yıl sigortalılık mühleti bulunuyordu.
SİGORTALILIK MÜHLETİ VE PRİMİ DOLAN 1,5 MİLYON KİŞİ VAR
EYT yasası yürürlüğe girdiğinde birinci anda 4 milyon yaşa takılanın 1,5 milyonunun emekli olması bekleniyor. Bunun nedeni yaklaşık 2,5 milyon kişinin sigortalılı müddeti yahut priminin şimdi dolmamış olması. Bu bireylerde EYT maddesine tabi olarak kaideleri doldurduklarında kademe kademe emekli olabilecek.
EKSİK PRİM GÜNÜ OLANLAR NE YAPACAK?
EYT maddesine tabi olmak emeklilik için kâfi olmayacak. Sigortalılık müddeti ve prim günü kaidesi tıpkı 1999 yasası öncesindeki üzere geçerli olacak. Sigortalılık mühleti ve prim günü eksiği olan EYT’liler bunları tamamladıktan sonra başvurmaları halinde emeklilik hakkı kazanacak.
Kadınlar için 20 yıllık müddet 2019 itibariyle tamamlandığı için, bayanlar için yalnızca prim kuralını yerini getirmek kâfi olacak.
Erkekler için konulan 25 yıllık müddet ise birtakım EYT maddesine tabi sigortalılar için şimdi tamamlanmadı. 1997, 1998 ve 1999 yıllarında işe girenler 2022, 2023 ve 2024 yıllarında sigortalılık müddetini tamamlayacak.
Sigortalılık müddetini nihayet tamamlayacak EYT’li erkek için bu tarih ise 8 Eylül 2024 olacak.
İŞTE EN çok MERAK EDİLEN EKSİK PRİMİ TAMAMLAMA FORMÜLLERİ
Sigortalılık mühleti dışında EYT yasası ile emekli olabilmek için yegane konu prim gününün doldurulması. Burada primini tamamlayanlar emeklilik sistemine giriş yapacak.
Tüm bunlarla birlikte Noksan primi tamamlamak yahut azaltmak için birtakım yollar var. İşte milyonların merak ettiği o formüller:
KISMİ EMEKLİLİK
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup EYT’ye tabi olanlar için 3.600 günle yani 10 yıllık primle emekli olma imkanı bulunuyor. Sigortalının Şayet kâfi primi tamamlama imkanı yoksa 3.600 gün prim emeklilik için kâfi oluyor. Lakin burada tekrar ıslak koşulu gündeme geliyor. Bayanlarda 50, erkeklerde 55 yaşın dolmuş olmasına bakılıyor.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE BÜYÜK AVANTAJ
Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Erkekler askerde geçen bütün günlerini satın alarak emeklilik primlerine ekleyebiliyor.
Askerlik sigortadan Evvel yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de Geri çekilerek Kıymetli bir avantaj da kazanılıyor. Bu sistemle mevcutta emeklilik giriş tarihi nedeniyle EYT’ye tabi olmayanlar yasaya tabi olarak emeklilik hakkı edebilir.
DOĞUM BORÇLANMASI YAPMAK
Primi Noksan olan bayan sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma hakkı var. Her bir çocuk için 2 Yıl yani 720 gün prim Biricik seferde ödenerek emeklilik hakkı kazanılabiliyor.
İŞYERİ SAHİPLERİ VE ŞİRKET ORTAĞI OLMUŞLAR İÇİN ‘İHYA ETMEK’ FORMÜLÜ
EYT’de emeklilik hakkı verilmesi için farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendirmeye alınıyor. Bunlardan birisi de Bağ-Kur. Bu kapsamda işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte Şayet primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor, borçları da siliniyor. Lakin bu dondurulan günleri ihya sistemi ile tekrar kazanmak mümkün. Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler şimdiki taban fiyat üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alıyor ve primlerine eklettirebiliyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA
Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar Noksan primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilirler. SGK’ya verilecek bir dilekçe ile başlayan isteğe bağlı sigortada her ay 30 gün kazanılıyor.
GEÇMİŞE DÖNÜK HİZMET TESPİTİ YAPMAK
Geçmişte sigortası yapılmış fakat primi Noksan ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir ve giriş tarihini Geri çekebilir. Bununla birlikte hem EYT maddesine tabi olma hakkı kazanılabilir hem de prim günü kazanılabilir.
2023 GELMEDEN PRİMLERİNİ ÖDEYENLER AVANTAJLI OLACAK
Emeklilik borçlanma formüllerinden birini kullanarak prim ödemesi yapacaklar. 2023 yılı gelmeden bu ödemelerini yapmaları durumunda Aka bir yarar sağlayacak. Gerçekten Ocak ayında ödenecek sigorta primleri fiyatlarla birlikte artacak.
EYT’DE MÜRACAAT SÜRECİ NASIL OLACAK?
EYT çalışması Aralık ayında Meclis’ten çıkıp Ocak ayında yasalaşırsa müracaat sürecine girilecek. Bundan sonra prim ve mühleti dolmuş hak sahibi EYT’liler kendi seçtikleri bir tarihte ya da kaideleri tamamladıkları tarihte SGK’ya başvururak emeklilik talep edecek.
EMEKLİLİK Mecbur OLACAK MI?
METE DİRİCE
Yorum Yok