Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 108 Yıl geçmesine Karşın savaşa ilişkin izler, gün yüzüne çıkıyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Dr. Öğretim Üyesi barış Borla ve Tarih Kısmı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi barış Borlat ve Askeri Tarih Uzmanı Ömer Arslan, yüksek lisans tezi çalışmaları sırasında 1000 arşiv doküman inceledi.
Çalışmalar sonucunda bugüne kadar kayıp olan, Çanakkale Savaşları’nın en kritik kıymete sahip bölgelerinden Conkbayırı’nda süngü atağı sırasında şehit olan askerlerin kayıp şehitliği bulundu.
“BİRÇOK ŞEHİTLİK ALANIN DA TESPİTİNİ YAPMAYA BAŞLADIK”
Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı alandaki şehitliklerin bulunmasıyla ilgili en Kıymetli kaynağın Şevki Paşa haritası olduğunu söyleyen Dr. Öğretim Üyesi barış Borlat, “1916 yılında bölgeye gelen Şevki Paşa, Çanakkale Muharebesi alanını tahkimat hedefiyle harita haline dönüştürmüş, 43 pafta içerisindeki Değerli kısımlardan birini ise şehitlik alanları oluşturmaktaydı. Fakat bir mühlet sonra askeri arşivde yapmış olduğumuz çalışmalar bize şunu gösterdi. harp alanı içerisinde yalnızca Şevki Paşa haritası içerisindeki şehitlik alanlarının kâfi olmadığını ya da bir kısmının bunların içerisinde olmadığını ayrım ettik. Bu hedefle yapmış olduğumuz çalışmalar esnasında Özellikle askeri evraklarda ve periyodun krokilerinde şehitlik alanlarının Şevki Paşa haritasından Müstakil olarak da Mevcut olduğunu ayrım ettik.” dedi.
Birçok şehitlik alanının da tespitini yapmaya başladıklarını Anlatım eden Borlat, “En nihayet yapmış olduğumuz çalışma aslında bir yüksek lisans tezi esnasında ayrım etmiş olduğumuz, bir askeri krokiden hareketle ortaya çıkan ve bugüne kadar da aslında hiçbirimizin yerini bilmediği, neredeyse her gün önünden yüzlerce ziyaretinin geçmiş olduğu bir şehitlik bölgesi olduğunu söyleyebiliriz.” sözlerini kullandı.
“CONKBAYIRI MUHAREBESİ’NE İLİŞKİN BİLDİĞİMİZ ŞEHİTLİĞİMİZ YOKTU”
Conkbayırı bölgesinde yabancı mezarlıkların da olduğunu söyleyen Dr. Borlat, “Ancak bu alan içerisinde gerçekleşen 10 Ağustos tarihindeki Conkbayırı Muharebesi’ne ilişkin rastgele bir şehitliğimiz bugüne kadar en azından bizim bildiğimiz yoktu, ta ki yapmış olduğumuz yüksek lisans tezi esnasındaki çalışmaya kadar. Conkbayırı Muharebesi’nin şehitleri, defin bölgeleri de günümüze ulaşmıştır ve artık bundan sonra ihya edilmeyi beklemektedir.” dedi.
“TARİHİ Meydan BAŞKANLIĞI’NA TESPİTİMİZİ BİLDİRDİK”
Askeri Tarih Uzmanı Ömer Arslan, bölgede vazife yapan 28’inci Alay’ın Muharebe raporlarını taradıkları sırada bir kroki tespit ettiklerini de belirtti.
Arslan, “Bu krokide 28’inci Alay’ın şehit oldukları yeri gösteriyordu ve burada bir şehitlik tanzim edilmiş. Krokide ’28’inci Alay Meşhedi’ yazıyor. Bunu bugünkü hava imajı üzerine oturttuğumuzda tam yerini tespit ettik. Daha sonra barış Hocamız ile Birlikte arazi etüt çalışması yaptık.” dedi.
Arslan şöyle devam etti:
Bu tespit ettiğimiz yerde birçok şehidimize ilişkin kafatası, kemik modülleri mezarlık formunda taş yığınları ve şahideler gördük. Münasebetiyle buranın bir şehitlik olduğu kanısına vardık. Birebir vakitte Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Meydan Başkanlığı’na da bir müracaatla bu tespitimizi bildirdik. Kendileri de bunu değerlendirip, şehitlik olarak tescilini ve ihyası çalışmalarını yürütecekler” diye konuştu.
Yorum Yok