Ankara Bölge idare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi, üniversite öğrencilerinin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu zaruriliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 defa PCR testi yaptırmalarına ait süreci hukuka Müsait bularak aykırı istikametteki mahkeme kararını bozdu
Mahkemenin Değerlendirmesi
Ülke hudutlarında cemiyet sıhhati ve istikbal jenerasyonların sıhhati açısından tehlikeli sayılan rastgele bir salgın hastalık sonucunda; meydana gelen hastalıkla çaba kapsamında gerek görülen önlemler ve cemiyet tarafından gereksinim duyulan tıbbi ve tertip yardımları bakımından Devletin asli Mesul olduğu, bu mesuliyet altında ilçe seviyesinde dahi şura oluşturulması ve Gerekli olan önlemleri tahdidi olmamak kaydıyla almak konusunda yetki ve misyonlar verilmiştir.
1593 Sayılı kanun kapsamında yürütülen bir gayret kapsamında yönetim tarafından, koyulan kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde idari süreç niteliğinde bulunan bir karar ile yaptırım uygulanması halinde, genel prestijiyle bu durumun uğraş edilen salgın ve/veya hastalığa özgü önlemler ve Yeniden bu salgın ve/veya hastalığa mahsus yaptırımların kesin karar verici olarak takdir hakkı çerçevesinde belirlendiğinin ve Müsait vasıtalarla duyurulduğunun kabulü gerekmekle birlikte; her halde kullanılan takdir yetkisinin hukuka Müsait kullanılıp kullanılmadığının idari yargı merciilerinin kontrolüne tabi olduğu kuşkusuzdur.
Tüm dünyada salgın halini alması nedeniyle ilan edilen Covid-19 global salgını kapsamında, ülkemiz hudutları içinde de Türlü prosedürlerle çaba edildiği, bu kapsamda, makul aralıklarla salgın hakkında bilimsel bilgi ve görüşler dikkate alınarak çaba yolunun değiştirildiği, azaltıldığı yahut sıkılaştırıldığı, belirlenen bu önlemlerin Müsait vasıtalarla halka duyurulduğu, en genel önlemin ise toplumu oluşturan bireylerin, Ömür haklarının korunması amacıyla harika durumlarda (küresel salgın gibi) durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulabileceği ve bunlar için Anayasanın 15.maddesinde öngörülen garantilere ters önlemler alınabileceği yolundaki düzenleme karşısında aşı ve aşı kartı uygulaması getirilmesi ve Covid-19 aşısı olmayanların PCR testi yaptırılma zorunluluğuna tabi tutulmaları gövde dokunulmazlığını ihlal eden bir süreç olarak kabulünün Muhtemel olmadığı üzere yapılan uygulamaların yasal desteğinin bulunmadığından da bahsolunamayacağı Aleni olup, Covid-19 virüsünün yayılmasının önüne geçilebilmesini teminen önlemler kapsamında tesis olunan dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmakla, zıt taraftaki kıymetlendirme ile dava konusu sürecin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında tüzel isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı yönetim vekilince yapılan istinaf müracaatının kabulüne, müracaata mevzu mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
T.C.
ANKARA BÖLGE idare MAHKEMESİ
4. İDARİ DAVA DAİRESİ
E. 2022/1704
K. 2022/2974
T. 8.12.2022
İSTEMİN ÖZETİ : Ankara 15. idare Mahkemesince dava konusu sürecin iptali tarafında verilen 27/05/2022 gün ve E:2021/2371, K:2022/1194 Sayılı kararın; davalı yönetim vekili tarafından tesis edilen sürecin mevzuat ve hukuku Müsait olarak tesis edildiği, halk sıhhatinin korunması legal emeli ve üstün faydası nedeniyle tedbirlerin alındığı ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Mahkeme kararında hukuka karşıtlık bulunmadığı savunularak istinaf müracaatının reddine karar verilmesi talep edilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Ankara Bölge idare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesince, 2577 Sayılı Kanunu’nun 45. hususu uyarınca dava evrakı incelenerek işin gereği görüşüldü :
KARAR:
Dava; … Üniversitesi öğrencisi olan davacı tarafından, öğrencilerin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu zaruriliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 sefer PCR testi yaptırmalarına ait sürecin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Rektörlük tarafından, bu formda bir süreç tesis edilmiş ise de; Laf konusu Anayasal Hakların sınırlanmasının ve genel sıhhatin korunması için öngörülen PCR testi halinde belirlenen uygulamanın yasal desteğinin bulunmadığı hususu Aleni olduğundan, üstte yer verilen açıklamalar dikkate alındığında, bu düzenlemenin açıkça Anayasa’ya karşıt olduğu, bu durumda; kişinin Temel hak ve hürriyetlerinden olan eğitim ve tahsil hakkı ile yaşama, maddi ve manevi varlığını muhafaza ve geliştirme hakkının davalı idarece idari bir süreç ile sonlandırıldığı, hususa ait rastgele bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, kişinin Temel hak ve hürriyetlerinin olağan periyotta fakat kanunla sınırlandırılabilmesine ait Anayasal kural dikkate alındığında bu konu göz arkası edilerek tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ‘Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması’ başlıklı 15. unsurunun birinci fıkrasında; “Savaş, seferberlik yahut harika hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen yahut büsbütün durdurulabilir yahut bunlar için Anayasada öngörülen teminatlara ters önlemler alınabilir.” kararına yer verilmiştir.
1593 Sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun 1. unsurunda, ”Memleketin sıhhi kaidelerini ıslah ve milletin sıhhatine ziyan veren Tüm hastalıklar yahut sair muzır amillerle gayret etmek ve müstakbel kuşağın sıhatli olarak yetişmesini temin ve halkı tıbbi ve içtimai muavenete mazhar eylemek Genel Devlet hizmetlerindendir.” kararına yer verilmiştir.
Dava belgesinin incelenmesinden; … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından, 2021-2022 Akademik Yılı Covid-19 Kapsamında Uygulanacak Asıllarda öğrencilerin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu zaruriliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 sefer PCR testi yaptırmalarına, yaptırmayanların ise eğitime devam edemeyeceğine karar verilmesi üzerine, bu sürecin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Ülke sonlarında cemiyet sıhhati ve istikbal jenerasyonların sıhhati açısından tehlikeli sayılan rastgele bir salgın hastalık sonucunda; meydana gelen hastalıkla gayret kapsamında gerek görülen önlemler ve cemiyet tarafından gereksinim duyulan tıbbi ve tertip yardımları bakımından Devletin asli Mesul olduğu, bu mesuliyet altında ilçe seviyesinde dahi şura oluşturulması ve Gerekli olan önlemleri tahdidi olmamak kaydıyla almak konusunda yetki ve vazifeler verilmiştir.
Bu önlemlerin tahdidi olarak sayılmamasının ise, kanun ile korunmak istenen cemiyet sıhhatini tehdit edebilecek sıhhi sorunların çeşitlilik arz etmesi, (etkileri bakımından) evvelce öngörülememesi ve önlemlerin, baş gösteren her bir salgın hastalık yahut cemiyet sıhhatini tehdit edebilecek durum için farklı bir özellik göstermesinden kaynaklı olmaktadır.
Nitekim, günümüzde 1593 Sayılı Kanun’un hala yürürlükte olduğu ve bugün prestiji ile Anayasa ve kanunlarla yürütmekle olduğu halk hizmeti nedeniyle ilgili yönetimi tarafından alınması Gerekli görülen önlemler belirlenerek Müsait araçlarla halka açıklanacağı ve Tekrar Kanun’da bu önlemlere uymayanlara Türlü yaptırımların uygulanabileceği konusuna da yer verilmiştir.
Ancak, klasik idari yaptırım başlığı altında bu düzenleme, hem yürürlüğe konulduğu Devre prestijiyle (her ne kadar sonradan kanun kararlarının değiştirilmesi Mümkün ise de) hem de her bir idari yaptırımın hangi kaidelerde uygulanabileceği konusunda bir genellemeye sevk ettiği, öbür bir Anlatım ile de hangi hastalık bakımından hangi önlemin uygulanacağı, hastalığın seyri, cemiyet üzerinde bıraktığı tesiri, yapılan uğraşın tesiri, önlemlerin kâfi olup olmadığı, hangi önlemin Gerekli olduğunun her seferinde evvelce bilinmesi ve belirlenmesi Sıkıntı olduğundan bu ve gibisi hususlarda Vilayet ve ilçe seviyesinde örgütlü olan halk yönetimleri ve nihayetinde bu yönetimin başında olan şahısların (yöneticilerin) yetkili ve Mesul kılındığı görülmektedir.
Dolayısıyla, cemiyet ve istikbal kuşakların sıhhatini tehdit eden sıhhi bir sıkıntıda, aktarıldığı üzere genel prestijiyle her bir sıkıntının kendi tabiatı ve halk yönetimcilerinin takdir hakkı çerçevesinde gereken çaba kapsamında önlemler uygulanabileceği anlaşılmakla birlikte, alınması kararlaştırılan bu önlemlerin çeşitliliği ve düzeyi (yaptırım tehdidi) farklı olabilmektedir.
Ancak, günümüz mer’i mevzuatı çerçevesinde bireylerin sahip olduğu ve Anayasa ve Kanunlarla müdafaa altına alınan hakların, ki bu Temel hakların kısıtlanmasının sıkı kurallar ve durumlara bağlandığı bilinmekle, kısıtlanması sonucunu doğuracak ve idari nitelikli olan bir yaptırımın da (işlemin) birebir biçimde sıkı kurallar ve durumlar kapsamında kıymetlendirilmesi gerekmektedir.
Bu sebeple, değerlendirmeye alınan kanun kararları için, cemiyet sıhhati açısından tehlike gösteren bir hastalık ortaya çıktığında, Tedbir almakla yükümlü olan Devletin ve karar vericilerin, toplumsal sistemi bozmayacak ve birebir vakitte da cemiyet sıhhatini müdafaaya elverişli nitelikteki önlemlere, yaptırımlara başvurması beklenmektedir.
Alınan bu önlemlerin ise, Yeniden üstte detaylı olarak açıklandığı üzere öncesinde bir belirleme yapılmasının zahmeti karşısında, yönetimlerce her sıhhi Sorun bakımından Tedbir mahiyetinde koyulan kurallarda bir birliktelik beklenmemekle birlikte, belirlenen bu kurallara uyulmaması halinde, uygulanması kararlaştırılan idari süreç yahut hareket niteliğinde bulunan yaptırımlar (para cezası yahut mahpus cezası vb. dış olmak üzere) istikametinden bir belirleme ya da hangi hallerde hangi yaptırımın uygulanacağı ve veya hangi önleme müteaddit defa uyulmamasında hangi hadden yaptırım uygulanacağının her bir Sorun açısından belirlenmesi konusunun da Sıkıntı olduğu açıktır.
Bu kapsamda, 1593 Sayılı kanun kapsamında yürütülen bir çaba kapsamında yönetim tarafından, koyulan kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde idari süreç niteliğinde bulunan bir karar ile yaptırım uygulanması halinde, genel prestijiyle bu durumun çaba edilen salgın ve/veya hastalığa özgü önlemler ve Tekrar bu salgın ve/veya hastalığa mahsus yaptırımların en son karar verici olarak takdir hakkı çerçevesinde belirlendiğinin ve Müsait vasıtalarla duyurulduğunun kabulü gerekmekle birlikte; her halde kullanılan takdir yetkisinin hukuka Müsait kullanılıp kullanılmadığının idari yargı merciilerinin kontrolüne tabi olduğu da kuşkusuzdur.
Bu durumda; bütün dünyada salgın halini alması nedeniyle ilan edilen Covid-19 global salgını kapsamında, ülkemiz sonları içinde de Türlü sistemlerle gayret edildiği, bu kapsamda, muhakkak aralıklarla salgın hakkında bilimsel data ve görüşler dikkate alınarak uğraş prosedürünün değiştirildiği, azaltıldığı yahut sıkılaştırıldığı, belirlenen bu önlemlerin Müsait vasıtalarla halka duyurulduğu, en genel önlemin ise toplumu oluşturan bireylerin, Ömür haklarının korunması gayesiyle inanılmaz durumlarda (küresel salgın gibi) durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulabileceği ve bunlar için Anayasanın 15.maddesinde öngörülen garantilere ters önlemler alınabileceği yolundaki düzenleme karşısında aşı ve aşı kartı uygulaması getirilmesi ve Covid-19 aşısı olmayanların PCR testi yaptırılma zorunluluğuna tabi tutulmaları gövde dokunulmazlığını ihlal eden bir süreç olarak kabulünün Mümkün olmadığı üzere yapılan uygulamaların yasal desteğinin bulunmadığından da bahsolunamayacağı Aleni olup, Covid-19 virüsünün yayılmasının önüne geçilebilmesini teminen önlemler kapsamında tesis olunan dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmakla, aksi istikametteki kıymetlendirme ile dava konusu sürecin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında türel isabet görülmemiştir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı yönetim vekilince yapılan istinaf müracaatının kabulüne, müracaata husus mahkeme kararının kaldırılmasına; davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan mahkeme safhasına ilişkin Yekün 296,80 TL yargılama masrafının davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf safhasına ilişkin Yekün 31,00 TL yargılama masrafı ile işbu kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesi uyarınca duruşmalı olarak takip edilen davalar için belirlenen 11.000,00 TL vekalet fiyatının davacı tarafından davalı yönetime verilmesine; artan tebligat avansının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333. hususu uyarınca istinaf müracaatında bulunana iadesine, 2577 Sayılı Kanun’un 45. unsurunun 6. fıkrası mucibince diğer kanun yolları kapalı ve Kesin olmak üzere, 08.12.2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY(X)
:
İstinafa bahis mahkeme kararı ve dayandığı münasebet hukuk ve yordama Müsait olup, kararın kaldırılmasını gerektirecek bir Sebep bulunmadığından, istinaf müracaatının reddine karar verilmesi gerektiği görüşüyle aksi taraftaki Dairemiz kararına katılmıyorum.
Yorum Yok