İddialar
… isimli şahsa ilişkin firmaları muhafaza ve kollama karşılığında çıkar temin ettiği yolundaki savın disiplin hukuku istikametinden sübut bulduğu, bu konuda ceza hukuku istikametinden devam eden yargılama sonucuna nazaran ağır ceza mahkemesince ayrıyeten kıymetlendirme yapılacağı ve karar tesis edileceği, bu nedenle belirtilen fiilden hareketle davacıya memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak Nitelik ve derecede Çehre kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunduğundan bahisle verilen dava konusu meslekten çıkarma cezasında hukuka terslik bulunmadığı, …’ye ilişkin firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Düzmece fatura düzenlenmesi ve kullanılması fiiline aracılık etmek fillerinden Dolayı verilen meslekten çıkarma cezasına gelince; … isimli şahsın sahibi olduğu firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Yekün 14.163.942TL fiyatında Düzmece fatura düzenlenmesine davacının da aracılık ettiği ve bundan çıkar elde ettiği yolundaki tespit ve kanıtlar…
Davacı ceza yargılamasında beraat etmiştir
davacının birden Çok Fiil nedeniyle “rüşvet almak” cürmünden yargılandığı ceza davasında, … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarihli E:…, K:… sayılı kararı sayılı kararı ile hatanın işlendiğine dair kâfi her türlü kuşkudan Irak Kesin ve inandırıcı kanıt elde edilemediğinden davacının üzerine atılı cürümleri işlediğinin sabit olmaması nedeniyle beraatine karar verildiği, bu kararın da Yargıtay … Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Beraat kararı disiplin süreci üzerinde nasıl bir tesir yaratır
Kamu hizmetlerinden Daimi uzaklaştırılabilmek üzere ağır sonuçlara neden olabilen disiplin cezaları, tartısı ve ehemmiyeti sebebiyle Anayasa’nın 38. unsurundaki kabahat ve cezalara ait kurallara tabi tutulmuşlardır.
“Kanunsuz cürüm ve ceza olmaz” prensibi uyarınca, ceza yaptırımına bağlanan her bir fiilin tarifinin yapılması ve kanunun ne Cin fiilleri kabahat sayarak yasakladığının hiçbir kuşkuya yer vermeyecek biçimde evvelce belirtilmesi gerekmektedir. Kelamı edilen kabahat tanımlaması yapıldıktan sonra, kabahatin karşılığı olan cezanın ve hata sayılan fiili gerçekleştiren halk görevlisinin hangi disiplin kuralını ihlal ettiğinin Aleni bir formda ortaya konulması da mecburidir. Laf konusu fiil, mevzuatta öngörülen tanıma uymuyorsa verilen disiplin cezasının hukuka karşıt olacağı açıktır.
657 sayılı Kanun’un üstte anılan kararı kapsamında ceza mahkemesi kararlarının disiplin cezalarına tesirinin kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Disiplin cezasının sebebini oluşturan aksiyon ve davranışlar, birebir vakitte ceza kanununda da hata sayılabilir. Bu durumda, disiplin cezası yaptırımı ile Birlikte isimli ceza yaptırımı da uygulanabilir. Bu iki yaptırım çeşidinin türel desteği, Gaye ve sonuçları birbirlerinden farklıdır. Ceza yargılamasında cürmün niteliği ve kanıtların takdirinde uygulanan unsur ve kurallar ile disiplin hukuku açısından uygulanan unsur ve kurallar birbirinden farklı olduğundan, yönetimin, halk vazifelisi hakkında disiplin cezası vermemesi, ceza mahkemelerince ceza verilmesine tüzel Mani oluşturmayacağı üzere, tıpkı biçimde, ceza yargılaması sonucu beraat kararı verilmiş olmasının da, kuramsal olarak, disiplin cezası verilmesine Mani teşkil etmeyeceği açıktır.
Ancak; ceza yargılaması sonucunda hatanın ögelerinin oluşmadığı ya da cürmün o şahıs tarafından işlenmediği gerekçesiyle verilen beraat kararının, disiplin cezası bakımından da yalnızca birebir cürüm nev’i bakımından bağlayıcı olacağı; bir Öbür sözle, ceza yargılamasının (beraat kararının) konusunu teşkil eden hata, disiplin hukuku tarafından de tıpkı hata kapsamında kıymetlendirilerek disiplin cezası verilemeyeceği kuşkusuzdur.
Ayrıca, ceza yargılaması sonucunda hatanın ögelerinin oluşmadığı gerekçesiyle ya da kanıt yetersizliğinden Dolayı beraat eden memurun hareket, tavır ve davranışlarının tanımlanan bir Öbür disiplin hatası kapsamına girmesi halinde, disiplin hukuku istikametinden yaptırım uygulanmasında hukuksal bir Mani bulunmamaktadır.
Bir memura isnat olunan disiplin cezasına husus fiillerin, Türk Ceza Kanunu kararlarına nazaran cezalandırılmasının Gerekli olduğu durumda, disiplin cezası hakkında karar verilmesi için var kanıtlar kâfi görülmeyerek ceza mahkemesi kararına gereksinim duyulduğu kanaati hasıl olmuş ise, disiplin cezasına bahis fiilin hukuksal kontrolünden Evvel ceza mahkemesi kararının nihaileşmesinin beklenmesi gerekmektedir.
T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
temel No : 2019/4813
Karar No : 2022/5618
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) :…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI taraf (DAVALI) : … Başkanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU:
… idare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının kısmen onanmasına kısmen bozulmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 26/12/2018 tarih ve E:2018/1247, K:2018/6782 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun Süreksiz 8. unsuru uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı kanun ile değişik 54. hususu uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Dava, İstanbul İli, … Vergi Dairesi müdürü olarak vazife yapmakta iken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. hususunun birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca iki farklı “Devlet Memurluğundan Çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasına ait … tarih ve … karar sayılı sürecin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
… idare Mahkemesince,dava evrakı ve eki klasörlerde var bulunan disiplin soruşturma raporu, güvenlik ünitelerce düzenlenen 17/06/2014 tarihli fezleke, 01/07/2014 tarihli iddianame, sorgulama tutanakları, Şahit beyanları, teknik ve fiziki takip tahlilleri Birlikte değerlendirildiğinde, firma sahibi … ile Hadise tarihi itibariyle Hisar Vergi Dairesi Müdürü olan …’nın (şirketleri ile ilgili olmak üzere) sık sık görüştükleri ve bu görüşmelerin … tarafından davacıya aktarıldığı, ödemelerin çek ile yapıldığı, çeklerin … isimli Şahıs tarafından Tahsil edildiği yolundaki tespitler dikkate alındığında davacı üzerine atılı, … isimli şahsa ilişkin firmaları muhafaza ve kollama karşılığında çıkar temin ettiği yolundaki argümanın disiplin hukuku tarafından sübut bulduğu, bu konuda ceza hukuku tarafından devam eden yargılama sonucuna nazaran ağır ceza mahkemesince ayrıyeten kıymetlendirme yapılacağı ve karar tesis edileceği, bu nedenle belirtilen fiilden hareketle davacıya memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak Nitelik ve derecede Çehre kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunduğundan bahisle verilen dava konusu meslekten çıkarma cezasında hukuka terslik bulunmadığı, …’ye ilişkin firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Düzmece fatura düzenlenmesi ve kullanılması fiiline aracılık etmek fillerinden Dolayı verilen meslekten çıkarma cezasına gelince; … isimli şahsın sahibi olduğu firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Yekün 14.163.942TL meblağında Düzmece fatura düzenlenmesine davacının da aracılık ettiği ve bundan çıkar elde ettiği yolundaki tespit ve kanıtlar nedeniyle “yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiilinden Dolayı davacıya ikinci Sefer meslekten çıkarma cezası verilmiş ise de Düzmece fatura düzenlenmesine aracılık etmek ve bundan Menfaat sağlamak formundaki fiilin Çehre kızartıcı ve utanç verici devinim olarak değerlendirilemeyeceği, yargı içtihatlarıyla Çehre kızartıcı hatalar olarak genel kabul gören rüşvet, zimmet, hırsızlık, dolandırıcılık üzere hatalardan olmadığı, bu nedenle anılan münasebetle verilen meslekten çıkarma cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu sürecin, …’ye ilişkin firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Düzmece fatura düzenlenmesi ve kullanılması fiiline aracılık etmek fillinden Dolayı verilen meslekten çıkarma cezasına ait kısmının iptaline, … isimli şahsa ilişkin firmaları muhafaza ve kollama karşılığında çıkar temin ettiği gerekçesiyle davacıya verilen meslekten çıkarma cezası istikametinden davanın reddine hükmedilmiştir.
Daire kararının özeti:
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN SAVLARI:
Disiplin cezasına bahis fiiller ile ilgili olarak Ceza Mahkemesinde beraat kararı verildiği, lekelenmeme hakkının ihlal edildiği temyiz basamağında ileri sürdüğü savların değerlendirilmediği, dava konusu sürecin hukuka ters olduğu ileri sürülerek Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Düzeltilmesi istenen kararın adap ve yasaya Müsait olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun 54. unsuruna uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Karar düzeltme istemine husus Daire kararı hukuk ve adaba Müsait olduğundan, davacının karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Süreksiz 8. hususu uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı kanun ile değişik 54. unsuru kararına Müsait bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 26/12/2018 tarih ve E:2018/1247, K:2018/6782 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık tekrar incelendi:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ Hadise :
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul (Anadolu) Cumhuriyet Başsavcılığı’na gelen bir ihbar üzerine başlatılan ceza soruşturması sonucu, 2013 yılı Temmuz ayına kadar Sultanbeyli Vergi Dairesi Müdürü olarak, bu tarihten sonra ise eğitim müdürlüğünde koordinatör olarak vazife yapan davacı ve öbür birtakım şahıslar hakkında … sayılı iddianame ile ceza davası açıldığı, ayrıyeten soruşturmada ismi geçenler hakkında davalı yönetimin 11/09/2014 tarihli onayı ile başlatılan disiplin soruşturması sonucu … tarihli, … sayılı düzenlenen Disiplin Soruşturması raporunda, davacının … ile Birlikte … isimli şahsa ilişkin üç firmayı muhafazaları karşılığında maddi çıkar temin ettikleri, … Ltd. Şirketi yetkilisi …’ya yönelik irtikaba teşebbüs hareketinde bulundukları, …’ye ilişkin firmalardan … İnşaat A.Ş’ne Düzmece fatura düzenlenmesi ve kullanılması fiiline aracılık etmek fillerini işlediklerinin sabit olduğu sonucuna varılarak 657 sayılı Kanun’un 125/E-(g) bendi uyarınca üç farklı meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmalarının Teklif edildiği, Yüksek Disiplin Heyeti kararıyla da davacıya, irtikaba teşebbüs fiilinin disiplin cezası istikametinden zamanaşımına uğraması nedeniyle ceza verilmediği, üstte belirtilen diğer iki Fiil nedeniyle ise iki başka “Devlet Memurluğundan Çıkarma” cezasının verildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. unsurunun birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde, “Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak Nitelik ve derecede Çehre kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” fiili, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren haller ortasında belirtilmiş, 131. unsurunda ise, “Aynı olaydan Dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa nazaran mahkum olması yahut olmaması halleri, ayrıyeten disiplin cezasının uygulanmasına Mani olamaz.” kararı öngörülmüştür.
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Kanun koyucu, halk hizmetlerinin Ahenk ve düzey içinde yürütülmesini sağlamak maksadıyla, bu hizmeti sunan halk vazifelileri için birtakım kurallar öngörebilir ve bu kurallara uyulmasını temin etmek gayesiyle Türlü disiplin yaptırımları da belirleyebilir. Memurlara disiplin cezası verilmesindeki hedef, halk hizmetinin yerine getirilmesinde, mevzuat ile belirlenen kuralları eksiksiz bir biçimde yerine getirmekle yükümlü ve Tekrar mevzuat ile getirilen yasaklı davranışları yapmakla yasaklı halk vazifelilerinin hizmeti aksatan yahut disiplin tertibini bozan davranışları cezalandırılması suretiyle halk işçisini disiplini bozacak davranışlardan caydırmak ve sonuçta bozulan halk hizmeti nizamını sağlamaktır.
Kamu hizmetlerinden Daimi uzaklaştırılabilmek üzere ağır sonuçlara neden olabilen disiplin cezaları, tartısı ve değeri sebebiyle Anayasa’nın 38. unsurundaki cürüm ve cezalara ait kurallara tabi tutulmuşlardır.
“Kanunsuz kabahat ve ceza olmaz” prensibi uyarınca, ceza yaptırımına bağlanan her bir fiilin tarifinin yapılması ve kanunun ne Cin fiilleri kabahat sayarak yasakladığının hiçbir kuşkuya yer vermeyecek halde evvelce belirtilmesi gerekmektedir. Kelamı edilen hata tanımlaması yapıldıktan sonra, hatanın karşılığı olan cezanın ve cürüm sayılan fiili gerçekleştiren halk görevlisinin hangi disiplin kuralını ihlal ettiğinin Aleni bir halde ortaya konulması da mecburidir. Laf konusu fiil, mevzuatta öngörülen tanıma uymuyorsa verilen disiplin cezasının hukuka muhalif olacağı açıktır.
657 sayılı Kanun’un üstte anılan kararı kapsamında ceza mahkemesi kararlarının disiplin cezalarına tesirinin kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Disiplin cezasının sebebini oluşturan hareket ve davranışlar, birebir vakitte ceza kanununda da hata sayılabilir. Bu durumda, disiplin cezası yaptırımı ile Birlikte isimli ceza yaptırımı da uygulanabilir. Bu iki yaptırım cinsinin hukuksal desteği, Gaye ve sonuçları birbirlerinden farklıdır. Ceza yargılamasında kabahatin niteliği ve kanıtların takdirinde uygulanan unsur ve kurallar ile disiplin hukuku açısından uygulanan unsur ve kurallar birbirinden farklı olduğundan, yönetimin, halk vazifelisi hakkında disiplin cezası vermemesi, ceza mahkemelerince ceza verilmesine türel Mani oluşturmayacağı üzere, tıpkı halde, ceza yargılaması sonucu beraat kararı verilmiş olmasının da, kuramsal olarak, disiplin cezası verilmesine Mani teşkil etmeyeceği açıktır.
Ancak; ceza yargılaması sonucunda kabahatin ögelerinin oluşmadığı ya da hatanın o şahıs tarafından işlenmediği gerekçesiyle verilen beraat kararının, disiplin cezası bakımından da yalnızca tıpkı kabahat nev’i bakımından bağlayıcı olacağı; bir Öbür sözle, ceza yargılamasının (beraat kararının) konusunu teşkil eden kabahat, disiplin hukuku tarafından de tıpkı kabahat kapsamında kıymetlendirilerek disiplin cezası verilemeyeceği kuşkusuzdur.
Ayrıca, ceza yargılaması sonucunda hatanın ögelerinin oluşmadığı gerekçesiyle ya da kanıt yetersizliğinden Dolayı beraat eden memurun hareket, tavır ve davranışlarının tanımlanan bir Öbür disiplin hatası kapsamına girmesi halinde, disiplin hukuku istikametinden yaptırım uygulanmasında hukuksal bir Mani bulunmamaktadır.
Bir memura isnat olunan disiplin cezasına mevzu fiillerin, Türk Ceza Kanunu kararlarına nazaran cezalandırılmasının Gerekli olduğu durumda, disiplin cezası hakkında karar verilmesi için var kanıtlar kâfi görülmeyerek ceza mahkemesi kararına muhtaçlık duyulduğu kanaati hasıl olmuş ise, disiplin cezasına husus fiilin hukuksal kontrolünden Evvel ceza mahkemesi kararının nihaileşmesinin beklenmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda; disiplin cezasına husus fiillerin tıpkı vakitte Türk Ceza Kanunu kapsamında da cürüm olması nedeniyle, davacının aniden Çok Fiil nedeniyle “rüşvet almak” cürmünden yargılandığı ceza davasında, … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarihli E:…, K:… sayılı kararı sayılı kararı ile kabahatin işlendiğine dair kâfi her türlü kuşkudan Irak Kesin ve inandırıcı kanıt elde edilemediğinden davacının üzerine atılı hataları işlediğinin sabit olmaması nedeniyle beraatine karar verildiği, bu kararın da Yargıtay … Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacının hem ceza davasına hem de disiplin soruşturmasına bahis olan fiilleri nedeniyle hakkında dava konusu sürecin tesis edildiği görülmekte ise de, “rüşvet almak” argümanıyla yapılan ceza yargılamasında ise beraat kararı verilmesi ve bu kararın katılaşması karşısında, ceza yargılaması sonucuna nazaran disiplin cezasına husus fiillerin işlenip işlenmediği konusunda bir kıymetlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu konular gözetilmeksizin ve ceza yargılaması sonucu beklenilmeksizin Noksan inceleme ve araştırma sonucu verilen idare Mahkemesi kararında türel isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. unsuruna Müsait bulunan davacının ve davalı yönetimin temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle kısmen iptaline kısmen reddine ait, … idare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. unsuru uyarınca BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere belgenin anılan Mahkemeye gönderilmesine, 17/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok