Sanayi ve ticaret alanlarının yüzde 95’ini kaybeden Kahramanmaraş’ta birçok kesimin kümelenme alanları ağır hasar aldı. Kentte çalışanların akabinde Ufak esnaf göçü de başladı. Yeme-içmeden toptan besine kadar birçok dal temsilcisi gerek kalıcı Hane gerekse dernek ve vakıf çalışmalarında Lokal kaynakların kullanılması konusunda dayanak talebinde bulundu.
Kahramanmaraş’ta art arda meydana gelen ve Türkiye’yi Yasa boğan zelzelede Sanayi ve ticaret alanlarının yüzde 95’ini kaybeden Maraş’ta Ufak esnafın badiresi her geçen gün büyüyor. Birçok kesimde kümelenme alanlarının ağır hasar aldığı belirtilirken, çalışanların akabinde Laf konusu bölgelerde aktiflik gösteren esnafın da Öbür kentlere göç ettiği lisana getiriliyor. Ayakta kalmak için acil takviye taleplerini lisana getiren dal temsilcileri, bundan sonraki periyotta gerek kalıcı Hane gerekse dernek ve vakıf çalışmalarında kullanılan materyallerin temininde Lokal esnafın önceliklendirilmesini talep ediyor. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) tertibi kapsamında inşaattan yeme-içmeye, metal mutfak eşyalarından kuyumculuk bölümüne kadar birçok bölümden Amel insanı, bölgede faaliyette bulundukları Meydan ile ilgili mevzularda bilgi ve taleplerini lisana getirdi. Toplantıda üretim alanı kalmaması en Aka badirelerden biri olarak öne çıktı. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Mustafa Buluntu, bu yüzden makinesini kurtaran zanaatkarların Öbür kentlere göçtüğünü söyleyerek Ufak esnaf ile ilgili birtakım paketlerin açıklanması gerektiğini belirtti.
Toplantıda öne çıkan dal ve başlıklar şöyle:
Yerel esnafa Meydan açılmalı
KTSO Mühendislik Mimarlık Faaliyetleri Meclis Üyesi Yunus Emre Kaçamaz (İnşaat ve mimarlık):
Maraş’ın 3’te biri yıkılmış durumda. Ağır hasarlı binalarımız var. Sanayi, Ufak esnaf bir Lahza Evvel ayağa kalkması gerekiyor. Ufak endüstride yerinde üretim mı olacak yoksa taşınacak mı hala soru işaretleri var. TOKİ’lere başlanacak. İnşaat materyali Maraş’tan mı alınacak, istihdamı Maraş’tan mı sağlanacak. Bunlara yönelik de soru işaretleri var. Biz bunların kentimizden sağlaması ile ilgili bir tutum sergilenmesini talep ediyoruz. Bizim burada yüzde 100 kentsel dönüşüme geçiş yapmamız lazım. Buradaki esnaf ile dönmeli işler. Bizler kendi hücrelerimizi kendimiz yenileyebilecek kabiliyetteyiz. Siyaset üstü bir bahis bu. Seçimden Evvel bile yasalaşabilir. Lokal esnafa mühendislere mimarlara Meydan açılmalı. zıt halde nitelikli Amel gücümüz kaçacak. Devletin elinin daha Çok hissedilmesi gerekiyor.
Nereye kadar bekleyeceğiz
KTSO Akaryakıt ve Yakacak Hususları Ticareti Komite Üyesi Barbaros Sezal:
Depremin birinci gününden beri Amel yerindeyim bekliyoruz. Hiçbir yere de gidemiyoruz. Bir şey yapmayın, bir çivi dahi çakmayın bekleyin diyorlar. Nereye kadar bekleyeceğiz. Toplantılar yapılıyor fakat bir tahlil yok. Anahtarı bırakıp memleketten gideceğiz, Öbür dermanımız yok. Devletimizin yanımızda olmasını istiyoruz. Bizim bu günlerde devletimize Fazla gereksinimimiz var. Aka endüstride yetişmiş elemanların birçoğu gitmiş durumda. Ufak sanayidekilerin de yüzde 90’ı gitti. Esnafların elinde Güç olursa bu çalışanları Geri çevirir fakat Sıkıntı olmazsa mutlaka Mümkün değil.
Toptancılar sitesi büsbütün çöktü
KTSO Toptan ve Perakende Besin Ticareti Meclis Üyesi Oktay Ayranpınar (Toptan ve Perakende Besin Ticareti):
Toptancılar sitesinde 160-170 dükkan vardı hepsi büsbütün çökmüş durumda. Esnafın ticaret yapabilmesi için kapital takviyesine gereksinim var. Toptancı esnafına yer tahsis edilmesini talep ediyoruz. İkinci olarak bundan sonra bölgede açılması planlanan 3 harfli mağazalara da belediyelerce ruhsat verilmemesini istiyoruz. Onlar açmaya devam ederlerse rekabet edemeyeceğiz. Bir diğer bahis da KGF kredisi kaideleri var. İki Yıl istihdam takviyesi verilmesi isteniyor. Olağan masraflarımızı karşılayamıyoruz ki istihdam sağlayabilelim. Bu kuralın gözden geçirilmesini rica ediyoruz. Kentimizde hizmet veren yardım kuruluşlar var. Bunların kullanıldıkları bilhassa Besin materyallerini kentin Lokal esnafından temin etmesini istiyoruz. Bu halde dayanak verilirse esnafın ayağa kalkması daha süratli olacak. Burada yıkılan işyerlerinin birçok Ufak ve yüzde 98’inin de sigortası yok. Bu hususta da dayanak rica ediyoruz.
Konut 2, işyeri kirası 5’e katlandı
Kahramanmaraş Gazeteciler cemiyeti Lideri Aslan Deveboynu:
40 gündür kentimizde her şey aksadı, toparlanan bir şey göremiyoruz. Devlet erkanı geliyor, geziyor, bakıyorlar lakin Sonuç alınan hiçbir şey yok. Ticaret alanı bitti yıkıldı. Ticaret alanları ile ilgili bir komite kurulup neler yapılabileceği konusunda irşey yapılmadı. Bu mevzular ile ilgili şeffaf bir şey yok. Herkes çocuğunu eğitim için Öbür kenti götürdü. Geri getiremezsiniz. Sağlam olan konutlara de girilemiyor. Kiralar ikiye katlandı. öbür taraftan kuzeydeki boş işyerlerine gittiğiniz Vakit 50 bin TL olan kira bugün 250-300 bin. Bunların kanunen de düzenlenmesi gerekiyor.
SEKTÖRLER KALKINMA İÇİN TALEPLERİNİ İLETTİ
200 üreticiden 7’si üçte bir kapasite ile çalışabiliyor
Metal Mutfak eşyaları:
20 bine yakın çalışanı olan bölüm Türkiye üretimin yüzde 70’ini yapıyordu. Pişirme konut kümesinde. 200’ün üzerinde Müstahsil vardı şu Lahza ulaşabildiğimiz 7 firma çalışabilir halde. Bunların da en yeterlisi üçte bir kapasite ile çalışıyor. Yüzde 95’i durdu. Yüzde 40 yıkık ağır hasarlı, yüzde 30’u orta hasarlı. Orta hasarlıların da yıkılacağı söylendiği için bir şey yapılamıyor. Metal mutfak eşyaları endüstrinin yüzde 95’i durdu. İşçinin yüzde 60’ı kenti terk etmiş durumda. Kalanlarda çadır ve konteynerler’da.
Resmi olarak konaklama yok
Turizm ve konaklama:
Şehir merkezi ve ilçeler iç Kahramanmaraş’ta Yekün 50 adet turizm bakanlığına bağlı konaklama tesisi var. Şu Lahza yalnızca 3 adedinde gayri resmi olarak hizmet veriliyor. Resmi olarak konaklama var değil. Başkaları yıkık, ağır hasarlı ve orta hasarlı. Acil olarak bize yapılacaklar ya da yapılmayacakların bildirilmesini bekliyoruz.
Yeme içme dalı:
Sanayicinin talebi Ufak esnafı da kapsıyor. Yeme içme yardımı yapan Lokal esnaftan yapsın. Kızılay 10 bin Benlik Yemek yap dediğinde ben kentimden yapabileyim. Biz Kızılay’ın vakıfların kentte Yemek yapıp dağıtmasını yanlışsız bulmuyoruz. Lokal üreticilere yaptırılmasını ve dağıttırılmasını bekliyoruz. İş olursa istihdam sağlanır. İş olması için üretimin ayakta olması lazım. Kahramanmaraş’ta alınacak kararlar bundan sonraki afetlerde nasıl yol alınması gerektiği konusunda alt Bina oluşturacak. AFAD’ın nasıl refleks göstereceği, endüstriye nasıl takviyeler verilmesi gerektiği, Ufak esnafa neler yapılabileceği… Zira bütün dallarımız ile etkilenen Biricik kentiz. Devlet de vatandaş da neler yapacağını bilecek.
Altınşehir en az 8-10 ayda üretime geçecek
Kuyumculuk dalı:
Günlük 150-200 kg üretim vardı. 10 bin istihdamı olan bir kesim. 107 bin metrekare kapalı alanı olan bir site yapmıştık Altınşehir’de. Site şu anda orta hasarlı durumda. Üretim yapma talihimiz yok. Site en az 8-10 ayda üretime geçecek deniyor. Eski atölyeler Belde merkezindeydi oranın tamamı yıkıntı altında. Çalışanımızın yüzde 70 Belde dışında. Meskenleri ağır hasarlı ve Maraş’a dönmek istemiyorlar. Bizim bölümümüz büsbütün el hünerine dayalı bir dal. Bir arpa uzunluğu yol alamadık. Giriliyor, tespitler yapılıyor orda da bir bilgi kirliliği var. Tıpkı gelen şahıslar ağır hasarlı, orta hasarlı ya da az hasarlı raporu veriyor. Artık neye karar vereceğimizi nasıl yapacağımızı bilmiyoruz. Tamamını olmasa da dalımızın bir kısmını dönüşümlü olarak çalıştırabileceğimiz 400-500 konteyner’lık bir Meydan yaratılmasını rica ediyoruz. Yerinde tahlil ile ilgili çalışılıyor. mahsul zayiatı da imalat etabında eserleri işlerken yere düşen kesimlerimiz olur. Benim işyerimde 4,5-5 kilogram kaybımız var. Toplamda 50 kilogramlık kayıp olduğunu varsayım ediyoruz.
Bölgede 29 bin esnaf bulunuyor
Toplantıda verilen bilgiye nazaran Kahramanmaraş’ta bin orta ve Aka ölçekli tesis, 29 bin Ufak esnaf ve KTSO’ya bağlı da 12 bin şirket bulunuyor. Kentte 5 aktif halde OSB bulunuyordu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan gelen nihayet datalara nazaran OSB’lerdeki 14 fabrika yıkılırken 166 fabrika ağır hasarlı, 152 fabrika ise orta hasarlı durumda. Altunyaldız, Ufak Sanayi Sitelerinde (KSS) ise 1413 Amel yerinin yıkıldığı, 2 bin 970 Amel yerinin ağır hasar aldığı ve 1.172 Amel yerinin orta hasarlı olduğu bilgisini paylaşıldı. Yine kentte toplantıda verilen bilgiye nazaran Maraş’ta 160 toptancının bulunduğu site büsbütün çökerken kuyumcular sitesinin ise 8-10 ayda faaliyete geçebileceği belirtildi.
Yener KARADENİZ/Ekonomim
Yorum Yok